Ana içeriğe atla

Osmanlı'dan Milli Mücadele'ye Seçilmiş Mülakatlar / Sabahattin Özel - Işıl Çakan Hacıibrahimoğlu

İş Bankası Kültür Yayınları'nca basılan, yakın tarihimize dair bir çok eser okudum. Özel ve Çakan Hacıibrahimoğlu'nun çalışması, türü bakımından en sıradışı olanlarından. Anı kitapları, anı sahibinin olayların üzerinden bir süre geçtikten sonra kaleme aldığı metinler. İncelemeler ise olayların tümü yaşandıktan sonra, deyim yerindeyse filmin sonunu gördükten sonra, yaşanılanlar üzerine yapılan araştırmalara dayanıyor. Osmanlı'dan Milli Mücadele'ye Seçilmiş Mülakatlar ise yirminci yüzyılın başında, gazetelere verilmiş söyleşilerden oluşuyor. Dönemin kimi ayrıntıları tarih derslerinde anlatılmıyor ne yazık ki. Örneğin 23 Nisan 1920'de Ankara'da Millet Meclisi kurulduğunda, Mustafa Kemal Paşa, son Osmanlı Meclisi'nin Erzurum mebusu. Gerçi Meclis, İngiliz baskını sonrası 18 Mart 1920'de tatile girme kararı almış ve M.Kemal, Erzurum'u temsilen seçildiği bu son meclise hiç katılamamış. Başka örnekler de verebilirim, tarih derslerinde bizlere anlatılmayanlara dair. Kitap, çok bildiğimizi düşündüğümüz oysa son derece az bildiğimiz bir döneme dair ipuçları ile dolu. 
414 sayfa boyunca hanedan üyelerinden ilk meclisin vekillerine, Enver Paşa'dan Venizelos'a, Ali Fethi Okyar'dan Ali Rıza Bey'e Halide Edip Adıvar'a, dönemin olaylarına ışık tutacak bir çok kişiyle yapılmış gazete söyleşileri yer alıyor. 
Beni en çok etkileyen söyleşi ise Numan Usta ile yapılanı. Numan Usta, Osmanlı Meclisi Mebusan'ının son seçimlerinde Aralık 1919'da Zeytinburnu fabrikası ustabaşılarından birisi iken İstanbul mebusu seçilmiş. O dönemlerde iki turlu olarak yapılıyormuş seçimler. Mebuslar, ikinci seçmenler tarafından seçiliyormuş. Buraya kadar bir sorun yok gibi görünebilir, sonuçta ustabaşı birisi aday olmuş ve kendisini iyi ifade ettiği için ikinci seçmenler onu tercih etmiş diye düşünebilirsiniz. Ancak iş biraz değişik. Öncelikle Numan Efendi sosyalist. Daha ilginç olan ise Numan Efendi'nin seçilmesi üzerine Türkiye Sosyalist Fırkası Merkez Heyeti olağanüstü toplanarak bir bildiri yayınlamış. 176 ve 177. sayfalarda tam metnini okuyabileceğiniz bu bildiride özetle, Numan Efendi ne bizim ne de Sosyal Demokrat Fırkası'nın adayıydı. Nasıl seçildiği anlaşılamadı, gerçekten sosyalist ise istifa etmesi gerekir demiş. Tarihe bugünden bakınca, Abdülmecit Numan Efendi'nin  (Numan Usta) İttihat ve Terakki desteğiyle seçildiğini öğreniyoruz. Kitapta Numan Usta ile yapılan söyleşiler de var. İngilizler'in Meclis baskını sonrası Malta'ya sürgün ettiği mebuslardan olan Numan Usta, Ankara'daki meclise katıldıktan sonra Celal Nuri Bey ile yapılan söyleşi 183-185. sayfalar arasında okuyabilirsiniz. 185. sayfada Celal Nuri Bey'in Numan Usta'nın evindeki kitapları şöyle anlatmış:
Evi gezdikten sonra yine Numan Usta'nın çalışma odasında gittik. Kütüphanede birkaç yüz cilt eser görülüyor. Biraz yaklaşıp bu eserleri inceledim. Bunların hemen dörtte biri Malta'dan geltirilmiş. Karl Marx, Engels, Bebel, Jaures, Kropotkin, Bakunin, Ulyanov (Lenin), Alizeraklu, Ricardo, Smith, Wells ve diğerleri.  
Kitabı okuduğunuzda, muhtemelen sizler de, keşke şu isimle de yapılmış söyleşileri koysalarmış çalışmaya diye düşüneceksiniz. Ancak her çalışma gibi bunun da bir sınırının olması gerekiyor. Çok yararlandığım bu kitap için iki yazara da sonsuz teşekkürler. 
Bu arada merak edenler için hem Sabahattin Özel hem de Işıl Çakan Hacıibrahimoğlu hocalarımız tarih alanında profesör ünvanına sahip bilim insanları. 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

IPTV World Forum ardından, gözlemler

Etkinliğin teknik değerlendirmesini önümüzdeki haftaya bıraktım gerçi. Ancak, haftaya kadar bekleyemeyenler için kısa kısa gözlemlerimi aktarayım. Ayrıntılı değerlendirmeler gelecek merak etmeyin... Türk Telekom, yaklaşık 5 yıl önce başladığı IPTV projesinde sona gelmiş. TTNet şirketi üzerinden IPTivibu (TTNet CEO'sunun sunumunda, ki konferansın tümü simultane tercüme falan yapılmadan sadece İngilizce'ydi, bu ismin İngilizce'de that is IPTV anlamına geldiğini söyleyince fark ettim IP tivi işte bu anlamında bir kısaltma olduğunu :) adlı hizmeti sunmaya 2 hafta önce başadıklarını duyurdular. Konferansta soft launch (yumuşak duyuru ?) olarak yapılan duyuru ile hizmetin başlatıldığı söylense bile henüz web sayfasında bu konuyla ilgili bilgilere ulaşılamıyor.  IPTivibu hizmeti için en az 8 MBit/saniye hızında TTNet internet aboneliği gerekiyormuş. Şimdilik 101 kanal, ki bunların içerisinde HD olanları da olacakmış. Etkileşimli hizmetler, flick uygulaması falan da sunula

IPTV World Forum Eastern Europe bu yıl İstanbul'da.

Konu ile ilgililerin merakla beklediği etkinlik ilk kez ülkemizde gerçekleştirilecek. Mövenpick Hotel, İstanbul'da 12-13 Ekim (yani haftaya salı-çarşamba) günlerinde toplam 9 oturumda önemli konuşmacıların yer alacağı IPTV World Forum Eastern Europe ile ilgili ayrıntıları web sayfasında bulabilirsiniz. Etkinliğe katılım ücretli. Ücretler epey yüksek. 5 Ekim'den önce kayıt yaptırmışsanız, ki bu iletiyi yazdığım tarih düşünülünce artık çok geç :), 1499 € ödemeniz gerekiyor. Bugün kayıt yaptırırsanız ise 1799 € ödeyeceksiniz. Ancak Free Operator Pass adlı bir seçeneğiniz daha var. Free Attendance For Service Providers olarak ayrıntılandırılan bu seçeneğin tam olarak kimleri kapsadığını çözemedim. Eğer IPTV hizmet sağlayıcılar kastediliyorsa Türk Telekom, TTNet, Superonline gibi şirket çalışanları kapsanmış oluyor. İşin doğrusu kendimi de o kategoriye sokup kayıt yaptırdım :) Ancak kaydımın geçerli sayılıp sayılmadığı belli değil henüz. Neyse, fırsat bulursanız önemli bir etkinlik

IPTV World Forum Eastern Europe etkinliğine katılacağım

Etkinliğe ilişkin bilgileri daha önce paylaşmıştım. Yarın, bir günlüğüne İstanbul'a giderek etkinliğin Salı günü olan bölümüne katılacağım. Benim açımdan bir çok ilke sahne olacak bu katılım. Kızlarımın doğumundan bu yana onlarsız ilk kez şehir dışına çıkıyor olacağım. İlk kez bu kadar uzun süre onlardan ayrı olacağım. İlk kez şehir dışındaki bir etkinliğe (mesleğim ve işim ile ilgili olmasına karşın) katılmak için tüm masraflarını cebimden karşılayıp, senelik izin kullanıyor olacağım. Neyseki katılım ücreti konusunda organizatörler kolaylık sağladılar. Ücretsiz katılım hakkı sundular.  Neyse, önemli olduğunu düşündüğüm bu etkinliğe ilişkin gözlemlerimi, bir gazeteci dikkati ile, not alıp blogumda paylaşacağım. O güne kadar sağlıcakla kalın...