seçim ve matematik

 Ülkemiz, zamanında yapılırsa 10 ay kadar bir süre sonra seçimler yapacak. Hem Cumhurbaşkanı hem  TBMM üyeleri için sandık konulacak seçmenlerin önüne. TBMM üyeleri seçimi tek turlu olacak ancak Cumhurbaşkanı seçiminin iki turlu olma olasılığı var, eğer ilk turda adaylardan birisi "geçerli oyların" yarısından fazlasını alamadıysa. Bu "geçerli oylar" önemli, bu yüzden tırnak içerisine aldım.

Değerli okurlarım, seçimde kime oy verecek olursanız olun geçerli bir oy kullandığınız sürece, oy vermediğiniz adayın kazanması için almak zorunda olduğu oy sayısını arttırmış olacaksınız. Basit bakkal hesabı ile açıklayayım:

100 seçmenin katıldığı bir seçim olsun bu. Diyelim ki 8 tane farklı parti, ülkemizdeki seçim atmosferi ile benzerlik tamamen tesadüfidir bu arada, seçimde yarışsın. Bu 8 partinin ikisi çok çok iyi anlaşıyor, aralarından su sızmıyor ve bir ortak adayda anlaşmışlar. İkisinin toplam oyu 45. Diğer taraftaki partilerin 4 tanesi aslında her konuda anlaşamıyor ama bir araya gelip ortak aday belirlemeyi düşünüyor. Kalan iki partinin seçmeni birlikte belirleyecekleri adayı destekleme konusunda tereddüt duymuyor. Onların oy beklentisi 10-11 arası. 

Yukarıdaki gibi bir oy dağılımı durumunda dört partinin ortak aday etrafında birleşip seçime girmesi son derece mantıksız bir hareket olacaktır. Eğer ilk turda 50+1 seçmeni ikna etme ihtimali görünmüyorsa, ortak adayı beğenmediği için sandığa gitmeyecek seçmenleri hesaba katmak gereklidir. Sandığa gitmeyen her seçmen paydada yer alan "geçerli oy" sayısını azaltacaktır. Örnekten yola çıkarak açıklarsam; 

2 Partinin ortak adayı : 45 oy,

Diğer 2 Partinin ortak adayı : 10 oy,

Dört partinin ortak adayı : 34 oy...

Yukarıda dört partinin ortak belirlediği aday dört partinin seçmenini de aynı oranda mutlu edemediği için seçime katılmayanlar olacağı varsayımı yapılmıştır. Hesap ortada, böyle bir oy dağılımında ilk aday geçerli oyların yarısından fazlasını alıyor.

Peki dört parti ortak aday belirlemek yerine her biri kendi adayı ile katılsaydı ne olacaktı durum?

2 Partinin ortak adayı : 45 oy

2 Partinin ortak adayı : 10 oy

1. Parti tek adayı : 22 oy

2. Parti tek adayı : 18 oy

3. Parti tek adayı : 3 oy

4. Parti tek adayı : 2 oy

Bu durumda hiçbir aday ilk turda seçilmek için yeterli oyu alamıyor. Seçim ikinci tura kalıyor. Ve tahmin edin ikinci turda ne oluyor....

Matematik ortada. Eğer ilk turda 50 + 1 alma ihtimali net değilse ilk turda seçmeni sandığa getirecek kimse o, o parti için en doğru adaydır. İttifak, eğer her durumda belirlenen adaya koşulsuz destek veriyorsa yararlıdır ama belirlenen adaya göre seçimde oy kullanmama gibi bir karara yol açıyorsa rakibe yararlıdır.

Tüm bu seçim tartışmalarına bir de bu açıdan bakın...

Altılı masanın ortak aday arayışı yerine altı aday ile tüm seçmenlerini sandığa taşıması, paydayı büyüteceği için, ilk turda seçilebilmek için alınması gereken oyu arttıracaktır. 

Tüm adaylara başarılar diliyorum. İnşallah ülkemizin daha da gelişmesi sonucunu verecek bir seçim yapılır.