DAB mı DRM mi yoksa sayısal radyo mu?

Kimileri kısaltmalara bayılır. Kısaltmalarla, hele bunların İngilizce telaffuzlarıyla konuştukça, daha bilgili göründüğünü düşünür. İşin acısı, kendisini dinleyenler de aynı fikirdedir. Di Ey Bi mi Di Ar Em mi demek yerine sayısal radyoda hangi standart seçilmeli sorusunu sorduğunuzda aynı karşılığı alamazsınız ülkemizde. İlla, Di Ey Bi Pılas demeniz gerekir öncelikle. 

Bu, büyük olasılıkla gereksiz girişin ardından gelelim konumuza. Konumuz radyoda, özellikle İstanbul ve Ankara'da artık dinlenemez hale gelmiş FM bandının alternatifleri; sayısallaştırılmış FM ya da herkesin aşina olacağı ifadesiyle dinlenebilir, kaliteli, cızırtısız radyo...

İşin teknik ayrıntılarına girmeyeceğim. Biliyorum ki teknik ayrıntılarla dolu yazılar, blogumun okuyucu kitlesi için gereksiz. Bu arada, bu yazının  daha teknik ayrıntı içeren bir sürümünü bir kaç güne kadar TVTechTR.blogspot.com adresli İngilizce blogumda yayınlayacağım. Orada parametrelerden, multistandard chipset'ten falan da bahsediyor olacağım. Bu yazıda basitçe açıklamaya çalışacağım. 

88 - 108 MHz aralığına 100'ü aşkın radyo sığdırmayı başaran bir milletiz. Eğer herşey standartlara uygun yapılsa sığabilecek radyo kanalı sayısının 50 olduğunu belirtsem herhalde başarımız daha anlaşılır olur. Bir otobüs, dilerseniz metrobüs düşünün ki 50 kişi ile konforlu gitmek yerine 100 kişi doluşmuş olsun. Ne olur? Biliyorum her sabah yaşıyorsunuz zaten. İşte FM'de de aynı durum oldu. Tıklım tıklım ve kimse nefes bile alamıyor. Her anlamda aslında, hem kaliteli yayını biz alamıyoruz, hem de 50 yerine 100 istasyon reklam pastasını bölüşünce istasyon sahipleri kaliteli içeriğe ayıracak bütçe bulamıyor. Dinleyiciler açısından sonuç malum zaten. 

Peki bu durumun sorumlusu kim? Bir kaç ay önce bir yazıda bunu irdelemiştim. Merak edenler BURADAN okuyabilir. Bu tartışmayı yinelemek istemiyorum. Yazımın amacı bu değil, ayrıca bu tartışmanın artık bir yararı da yok. Bir yerde olan olmuş, ileriye bakmalıyız. 

Sayısal radyo, FM yayınlarına kıyasla daha kaliteli bir sesin yanı sıra radyo veri sistemine (Radio Data System:RDS) göre daha fazla olanak sunan bir veri iletim kanalını barındıran bir teknolojidir. Kamusal kıt kaynak olan frekansı ve elektrik enerjisini daha verimli kullanarak yayıncıya da avantaj sağlar. Peki başlığa dönersek DRM mi DAB mi olmalı bu sayısal radyo standardı?

Bu soru aklıma Nazım Hikmet'in bir şiirini getirdi. 15 Eylül 1958 tarihli bu isimsiz şiir şöyle:

Denizin üstünde ala bulut yüzünde gümüş gemi içinde sarı balık dibinde mavi yosun kıyıda bir çıplak adam durmuş düşünür.
Bulut mu olsam, gemi mi yoksa, balık mı olsam, yosun mu yoksa?.. Ne o, ne o, ne o. Deniz olunmalı, oğlum, bulutuyla, gemisiyle, balığıyla, yosunuyla. 

Şimdi benzetme pek yerinde olmayacak biliyorum, ancak aklıma geleni paylaşayım istedim gene de. Radyonun önünde durmuş düşünen insanlarız bizler de. DRM mi olsa, DAB mi? Benim yanıtım kısa ve net: Sayısal Radyo olmalı. Piyasada DRM30, DRM+, DAB, DAB+, FM ve AM standartlarını birlikte destekleyen çoklu standart destekli çipler mevcut. Eğer ülkemizdeki sayısal radyo alıcılarını çoklu standart destekler şekilde ürettirir, ithal ettirirsek sorun kalmayacak. Sonra şebekeyi, teknik gereksinimlere en iyi yanıt veren çözümlerle (DAB-DRM) oluşturabiliriz.