Çocuk büyütürken başucundan eksik etmediğim kitaplar

Çocuk büyütme konusundaki deneyimim 3 yaşını bitiren ikiz kızlarımdan ibaret ve piyasadaki tüm kitapları incelemiş değilim. Evimizde konu ile ilgili kitaplar arasında en beğendiklerimi sıralayayım istedim. Belki birilerine yararı olur. Doğan yavru/lar bebekken kitaplarda aranıp okunanlar ile çocuk olmaya başladıktan (bence 2 yaş civarı) sonra aranıp okunanlar epey farklı oluyor.

Bebeklik çağlarında el altında tuttuğum kitap çocuk hastalıkları uzmanı Dr. Cihangir Ertekin'in Bebek Beslenmesi ve Bakımı adlı Ada Yayınları'ndan çıkan kitabıydı. Kitabın tam adı Bebek Beslenmesi, Bakımı ve Hastalıklarında Anneye Pratik Bilgiler. Tam olarak adı gibi pratik bilgilerle dolu bir kitap. Önsözünden, bebek bakımı hakkında 20 sayfalık bir broşürle başlayan kitap macerasının 80 sayfalık bir kitapçığa oradan da 200 sayfalık bir kitaba dönüştüğünü öğreniyoruz. Bu 200 sayfalık olan kitap sanırım elimde tuttuğum 432 sayfalık son halinin ilk taslağı niteliğindeydi. 8 bölümden oluşan kitabı bebeklerin ilk hastalıklarında sık sık karıştırdık.

İndeksiyle birlikte toplam 810 sayfalık ansiklopedi kalınlığındaki Çocuğunuz Büyürken Sizi Neler Bekler, Arlene Eisenberg, Heidi E. Murkoff ve Sandee E. Hathaway tarafından yazılmış. Epsilon yayınlarından çıkan kitabın çeviri editörü Dr. Dilek Tunalı. Bizdeki kitabın Şubat 2009 tarihli 9. baskısı. Kitabın başındaki uyarıyı bu yazıda da yinelemekte yarar var. Şöyle bir not düşülmüş: "Tüm çocuklar birbirinden farklıdır ve çocuğunuzda beklenmeyen bir davranış veya bir hastalık belirtisi ortaya çıktığında bu kitap hiçbir şekilde çocuk doktorunuzun veya çocuğunuzla ilgili danışmanız gereken hekimin yerini almamalıdır" Önemli bir uyarı olduğu kesin. Bu blog yazısında tanıttığım tüm kitaplar için geçerli elbette. Bu büyük hacimli kitap dört ana bölümden oluşuyor. İkinci ve üçüncü yıllar başlıklı bölüm ay ay çocukların yaşayacaklarını anlatıyor. Çocuğunuz şimdi neler yapıyor alt başlığı her ayın ilk alt başlığı. Akla gelebilecek muhtemel sorular da her ayın alt başlıkları arasında. Bu aralar bizim sıkça dönüp okuduğumuz Hiç Bitmeyen Korkunç İkiler 34-36 ayların soruları arasında. İki yaşın bunalımlı geçmesini anlatan terrible two tanımlamasını beter iki diye çevirselermiş daha uygun olurmuş sanırım. İkinci ana bölümün başlığı çocuğunuzun bakımı, sağlığı ve güvenliği. Ailede küçük çocuk ve hazır referanslar son iki ana bölümün başlıkları. Yazarların Bebeğinizi Beklerken Sizi Neler Bekler ve Bebeğinizin İlk Yıllarında Sizi Neler Bekler başlıklı iki ayrı kitabının daha olduğunu hatırlatayım.

Dr. Lynn Weiss imzalı Çocuğumu Nasıl Anlarım? Çocuğunuzu Kitap Gibi Okuyun başlıklı kitap, Sinan Köseoğlu'nun çevirisi ile Beyaz Yayınları'ndan çıkmış. 297 sayfalık kitap "geçmişte yaşamış, günümüzde yaşayan ve gelecekte yaşayacak tüm ana baba ve çocuklara" denilerek aslında tüm insanlığa ithaf edilmiş. Doğumdan itibaren 6,5 yaşına kadar olan sürece ilişkin bölümlerden oluşuyor. Bölüm başlıkları 0-16 ay arası Güven, 18 ay - 3 yıl arası Kimlik, 3 -4 yaş arası Yeterlilik, 4 -5,5 yaş arası Güç ve 5-6,5 yaş arası Özdenetim. Her başlığın alt başlıklarında, çocuğunuz neler düşünüyor, neler hissediyor? bunlar aslında ne anlama geliyor? siz neler yapmalısınız ve neler yapmamalısınız sorularına verilen yanıtlar var. Bebeklikte çok gerekmese bile bu aralar dönüp dönüp baktığım bir kitap.

Favorimi sona bırakayım istedim. Bu tanıtım yazısında seçtiğim kitapların ortak özelliği bebek/çocuk büyütmeyle ilgili tek noktaya odaklanmamış olmaları. Sadece çocuk beden sağlığı, sadece çocuk psikolojisine yönelik eserler değil hiçbirisi. Daha kapsayıcı, daha her yönüyle çocuk büyütmeyle ilgili bilgiler içermeleri. Böylesi kitaplar arasında en kolay okunur, en samimi dille yazılmış olanı kuşkusuz Şule ve Yankı Yazgan çiftinin Çocuğunuz Sizden Ne Bekliyor? Sağlıklı büyüme ve gelişim için 250 soru - cevap adlı kitap. MediaCat kitaplarından çıkmış ve bizdeki Haziran 2010 tarihli 5. baskısı. 334 sayfalık kitap anne-baba olmak başlıklı bölümle başlıyor. Hastalıklar, Yuva Dönemi, Cinsiyet ve Cinsel Gelişim gibi 19 başlıkta yazarlara yöneltilen toplam 250 soru samimi bir dil ile yanıtlanıyor. Şule (Köse) Yazgan Hacettepe Tıp Fakültesi'nin ardınan Haseki ve Çapa'da çalışmış ve A.B.D.'de Yale Üniversitesi'nde Pediyatrik Uzmanlık programını bitirmiş. Yankı Yazgan ise Ege Tıp'ın ardından Marmara Tıp'ta genel psikiyatri uzmanlık eğitimi almış. Yale Üniversitesi'nde çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanlık eğitimini bitirdikten sonra Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde 1995 yılında doçent, 2001 yılında ise profesör olmuş. Kitaptaki sorular hemen her anne babanın aklına gelen, kimi zaman sorabilecek kimse bulamayıp internettin yarı doğru yarı yanlış bilgi denizinde boğulmasına neden olan türden. 159. sayfadaki 

"Kızım iki buçuk yapında, gece ortasında ağlayarak uyanıyor. Sakinleştirmeye çalıştıkça daha da sinirleniyor. Bir yandan ağlıyor bir yandan da bana vuruyor, sanki yabancıymışım gibi davranıyor. Bir rahatsızlığı var diye endişeleniyorum. Ne yapabilirim?"  

sorusunu okuyup, "gece terörü" diye bir kavramın varlığını öğrendiğimde duyduğum rahatlama, tek değilmişiz huzuru anlatılmaz, yaşanır. Yazarlarla aynı dili konuşmanın tek avantajı çeviriden kaynaklı anlam farklılıklarının önüne geçmek değil. Ülkemizde sık karşılaşılmayan sorunlara ilişkin sayfalarca açıklamalar yok bu kitapta.