S A D E C E Ö Z G Ü R

Sultan II. Abdülhamit'in Selanik'te geçen üç buçuk yılını, dönemin tanıklarının anılarından yararlanarak yazan Zülfü Livaneli'nin son romanını okudum. Tarihi romanları okumayı çok seven ve bugüne dek bir çok tarihi roman okuyan birisi olarak Kaplanın Sırtında ile ilgili yazacağım ilk not, eserin romandan çok bir anlatı olarak sınıflandırılmasının daha yerinde olacağı tespitim. Edebiyat ilgim olsa bile akademik bir bilgim olmadığı için bu tespitim hatalı olabilir elbette. Bence romanları anlatılardan ayıran en önemli fark, kurgusal metinler olmaları. Kaplanın Sırtında da ise bu kurgusallık yok denecek kadar az. Livaneli'nin kalemi, diğer kolay okunur ve çok satar yazarlardan farklı değil. Edebi bir tad almak için okuyanları hayal kırıklığına uğratacaktır. Bu durumu 2011'de okuduğum Serenad romanında bu kadar fark etmemiştim. Sultan II. Abdülhamit, ülkemiz tarihinin belki de en fazla tartışılan padişahı. Kimilerince Ulu Hakan, kimilerince ise Kızıl Sultan. Livaneli...

Livaneli çok yönlü bir sanatçı. Benim yaştakiler besteci ve yorumcu olarak tanıdı. Ardından film yönetmeliğini gördü. Romanları, kaleminin gücünü gösterdi. Çeşitli ülkelerde geçen ömrünün de etkisiyle uluslararası kültür insanlarını tanıyan, uluslararası etkinliklere davet edilen bir entelektüel.  Sosyalizm Öldü mü adlı deneme kitabı, 1992 sonu ile 1993 sonu arasında Sabah gazetesinde çıkan yazılarından derlenmiş. Benim okuduğum Telos yayınlarından 1994 yılındaki ilk baskısıydı. Tahmin edebileceğiniz gibi sahaftan aldım. Aksoy pasajı, sanırım Ankara'nın en iyi koleksiyonlarına ev sahipliği yapan sahafları barındırıyor.  Livaneli'nin yazıları günümüzden 20 yıl öncesi tarihli. Bugünden bakınca yazılarda ele aldığı temel sorunların halen, benzer şekillerde tartışılıyor olduğunu okumak çok düşündürücü. 1993, ülke kaderini uzun yıllar etkileyecek olayların yaşandığı bir yıl. Cinayetler, suikastlar, partilerde ve liderlerde değişiklikler. Aradan geçen yirmi yıla karşı...

Zülfü Livaneli'den okuduğum ilk kitap, onun son romanı oldu. 481 sayfalık eserin ilk 200 sayfasını bir oturuşta bitirmişim. Tümünün bitmesi bir kaç gün sürdü. Bu süreler, romanın ne kadar akıcı bir dille kaleme alındığını ortaya koyuyor. Doğan Kitap'tan çıkan Serenad, Mart 2011'de ilk ve 40. baskılarını yapmış. Dan Brown'un kitaplarını andıran bir tarzı var Serenad'ın. Brown'un tarzını çok sevdiğimi belirterek, bu benzetmeyi olumlu bir anlamda kullandığımı açıklamış olayım. Brown'un tarzı dediğim, tarihsel gerçekler üzerine oturtulmuş, gerçek olabilecek bir kurgu. Romanın kahramanları kurgu belki ancak yaşadıkları dönem, ilişkide bulundukları kişilerin bir bölümü gerçek. Serenad'ın kahramanı ve romanın anlatıcısı Maya Duran. İstanbul Üniversitesi'nde halkla ilişkiler bölümünde çalışan, temel görevleri arasında üniversitenin yabancı konuklarının ağırlanması da bulunan İngiliz dili edebiyatı mezunu Maya, oğlu Kerem ile birlikte yaşıyor. Kocası Ahmet...