Sayısal karasal yayıncılık ve 6112 sayılı yasa

Barselona yayın kulesi

Uzun yıllardır takip ettiğim bir konu olunca, sayısal karasal yayıncılık ile ilgili gelişmeleri blogda konu etmek bir görev gibi geliyor. Blog sayfasına yeni içerik girmediğim 2017 boyunca yaşanılanları kısaca özetlemek için bu yazıyı hazırladım. 2017 senesi 6112 sayılı RADYO VE TELEVİZYONLARIN KURULUŞ VE YAYIN HİZMETLERİ HAKKINDA KANUN'da önemli değişikliklerin yapıldığı bir yıl oldu. 

Yasanın tanımlar bölümünde yer aldığı şekliyle;

Verici tesis ve işletim şirketi: Karasal ortamdan yayın yapmak üzere lisans alan medya hizmet sağlayıcılarının yayınlarının karasal verici istasyonlarından iletimini sağlamak için gerekli tesisleri kuran ve/veya işleten kuruluşu, 

Tanımlarda da görüldüğü üzere vericileri kurmak ve/veya işleten bir şirketten bahsediliyor. Süreci takip edenler hatırlayacaktır, Anten A.Ş. olarak kısaltılan bir şirket kurulmuştu bu işi yapmaya aday olarak. O dönem geçerli olan 6112'nin ilgili maddesine göre çok ortaklı bir şirketti. Ortaklar, ulusal yayın lisansına sahip medya hizmet sağlayıcıları olabiliyordu ve her ortağın payı en fazla %10 ile sınırlıydı. 2 Ocak 2017 tarihinde yayımlanan 687 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 6112 sayılı yasanın verici tesis ve işletim şirketinin nasıl oluşturulacağını tarif eden bölüm değiştirildi. Yasanın mevcut halinde bu hüküm:

(8) (Değişik birinci ve ikinci cümle: 2/1/2017-KHK-687/8 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7076/8 md.) Özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar, Üst Kurulca kendilerine tahsis edilen televizyon kanalı, multipleks kapasitesi ile radyo frekanslarından yapacakları yayınlarını, tek bir verici tesis ve işletim şirketince kurulan ve/veya işletilen radyo ve televizyon verici tesislerinden yapmak zorundadır. Sermayesinin en az yarısı kamuya ait olmak üzere kurulan veya iştirak edilen verici tesis ve işletim şirketinin uyması gereken şartlar Üst Kurulca belirlenir ve şartları yerine getiren tek bir verici tesis ve işletim şirketine yayın iletim yetkisi verilir. (Mülga üçüncü cümle: 2/1/2017-KHK-687/8 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7076/8 md.) (…) Verici tesislerinden yararlanma usul ve esasları ile yıllık kira bedelleri, verici tesis ve işletim şirketinin görüşü  alındıktan sonra Üst Kurulun onayıyla yürürlüğe konulur. Verici tesis ve işletim şirketi, Üst Kuruldan karasal yayın lisansı almış veya bu Kanunun geçici 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca yayınlarına devam eden tüm kuruluşlara tarafsızlık ve hakkaniyet ölçülerinde, makul ve ayrımcılık içermeyecek koşullarda hizmet vermek zorundadır. Kurulmasına izin verilen radyo ve televizyon verici tesislerinin, bu Kanunda ve işletme izninde öngörülen amaçlar için kullanılıp kullanılmadığı Üst Kurul tarafından denetlenir. Verici tesis ve işletim şirketinin izin şartlarını ihlâl etmesi ve Üst Kurulca yapılan uyarıya rağmen aykırılığın giderilmemesi durumunda şirket, ihlalin giderilmediği her ay için yüzbin Türk Lirasından üçyüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. (1)

2017 yılının ilk günlerinde yapılan bu değişiklik, sadece sayısal karasal yayıncılığı değil, aslında tüm yayıncılık sektörünü ilgilendiriyor. İlgili maddenin eski halinde çok ortaklı ve her ortağın en fazla %10 hisse sahibi olacağı gibi kurallar kaldırılıp yerine kamunun en az %50 pay sahibi olacağı kuralı getirilmiş. 

Çiğdem Toker'in Cumhuriyet Gazetesi'nde 2 Haziran 2017 tarihli yazısından öğrendiğimize göre verici tesis işletim şirketi yetkisi Kule Verici Tesisleri İşletim ve Teknolojileri Anonim Şirketi adlı kuruluşa 31 Mayıs 2017 tarihli RTÜK toplantısında alınan karar ile verilmiş. Gene aynı yazıda yer alan bilgilere göre bu şirketin ortakları %50'si PTT %50'si ise EPT Ticaret ve Sanal Mağazacılık Anonim Şirketi adlı şirket. 

Umarım değişiklikler ülkemiz yayıncılık dünyası için hayırlı olur.