Ana içeriğe atla

asrın vebası: narsisizm illeti / Jean M. Twenge ve W. Ketih Campbell

Kaknüs Yayınları'nın psikoloji serisinden ilk baskısını 2010 yılında yapan ilginç bir çalışma. Türkçeye Özlem Korkmaz tarafından çevrilmiş. Yazarların her ikisi de psikoloji alanında doktora derecesine sahip ve öğretim üyesi olarak çalışıyorlar. Jean Twenge'nin gene Kaknüs Yayınları'ndan çıkmış Ben Nesli adlı bir çalışması varmış. Narsisizm illeti adlı çalışma, bir yerde Ben Nesli çalışmasının devamı niteliğinde.
Kitabın adına bakınca içeriğinin çocuk yetiştirmekle bu kadar ilgili olacağını düşünmemiştim. Facebook ve twitter çağında, herkesin kendisinden ve yaptıklarından bahsettiği bir döneme dair eleştirel tespitler okuyacağımı ummuyordum. Bir dönem her iki sosyal platformun, fazla aktif olmasa bile, üyesi olup sonradan her iki hesabını kapatmış birisi olarak bu eseri okumam gerektiğini düşünmüştüm. Kitabı bitirdiğimde, çocuk yetiştirmeden kişisel disipline birbirinden farklı görünen ancak çok bağlantılı konularda yararlı bilgiler ve öneriler öğrendim.
Kitap Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayıp tüm dünyaya hızla yayılan bir salgından bahsediyor. Her şeye hakkı olduğunu düşünen, özel, önemli ve hatta seçilmiş birisi olduğuna inanan insanlar neslinin geldiğini söylüyor. 445 sayfalık çalışmanın 46. sayfasında basitleştirilmiş bir narsistik kişilik envanteri konulmuş. 10 ifadeden oluşan bu envanterde her ifadede size en çok uyanı seçmeniz gerekiyor. Çalışmanın neden bahsedildiğini anlatabilmek adına ifadelerden iki tanesini alıntıladım:
İnsanları yönlendirmek bana kolay geliyor.
İnsanları yönlendirdiğimin farkına varmak hoşuma gitmiyor.
Ben de başkaları gibiyim.
Ben sıra dışı biriyim.
Her ifade grubunda seçiminiz sizin narsistik endeksinizi belirliyor.
O kadar çarpıcı bilgiler var ki kitapta, okudukça bu kadar da olmaz dedim. İşte bir kaç örnek:
  • kız çocuklarının 5 yaşında -hatta daha da erken yaşlarda- seksi görünmeye başlamaları gerektiği düşüncesi, kabul gören genel görüşe dahil olmuş.
  • Haziran 2008'de People dergisi; bıçak altına yatıp göğüs protezleri ile boyun gerdirme ameliyatları için 5500 ile 15.200 dolar harcayan bir posta işçisi, bir asker, bir dişçi asistanı ve bir polis memuruna yer vermiş. Posta işçisi, karın gerdirme ameliyatına kredi kartından %9,9 faizle 7000 dolar ödemiş.
  • Kiliseler insanlara, Tanrı sizi vasat olasınız diye yaratmadı, diye vaazlar veriyormuş. 
  • Çocuklara farklı ve özel oldukları mesajları içeren şarkılar öğretiliyormuş.
Kitabın 17 bölümünün birisi ebebeynliğe ayrılmış. Bu bölümde, çocuk yetiştiren birisi olarak, çok yararlı öneriler buldum. Hatalı davranışlara verilen örnekler gerçekten şaşırtıcıydı. Çocukların söz hakkının olması normal elbette. Ancak onlara her konuda söz hakkı vermek, son dönemin moda çocuk yetiştirme yöntemi. 5 yaşındaki çocuğun ailenin alacağı arabanın markasına karar vermesi pek normal olmasa gerek. Kendi deneyimlerim, böylesi yaklaşımların çocukları mutlu etmediği yönünde. Çocuklar, belli sınırlamaların olduğu bir hayatı istiyor ve kendilerini daha rahat hissediyorlar. Aşırı övülen çocuklar, yeni yaklaşımın başka bir hatası. Başarısızlığı tatmayan, dikensiz gül bahçesinde yetişen bir nesil var artık. Gerçek hayatta mutsuz bireyler olmalarına şaşmamak gerek. Kitaptan bir alıntıyla;
Küçük bir çocuğa, "...ister misin?" sorusunu idareli kullanın. Anne babalar, çocuğun aslında seçme şansı olmadığı zamanlarda sık sık bu soruyu sorarlar. Jean, havaalanında üç yaşındaki çocuğuna, "Uçakla uçmak ister misin?" diye soran bir baba gördü. İstese de istemese de çocuğun uçağa binmesi kuvvetle muhtemeldi. Çocuğun seçme şansı olduğu zamanlarda bile, bu soru çocuğa kesin bir sorumluluk yükler. Eğer siz, anne baba olarak, parka gitmeye karar vermişseniz, "Parka gitmek ister misin?" demek yerine, çocuğunuzun parka gitme havasında olup olmadığını ölçmek size kalmıştır. Çocuk tam olarak ne istediğini bilemeyebilir kişinin bir aktiviteyi gelecekte isteyip istemeyeceğini tahmin etmesi, çoğu yetişkin için bile zordur. s.132
Kitaba yönelik tek eleştirim narsisizm illeti olarak ifade edilen durumun yaşadığımız ekonomik düzenin bir sonucu olduğunun ve çözümün de bu sistemin değiştirilmesinde yattığının gözardı edilmesi. Bireysel rekabetin ön plana çıkartıldığı ve övüldüğü, tüketimin tüm araçlarla pompalandığı ve hatta çarkın dönebilmesi için zorunlu olduğu bir düzende insanların bu hale gelmesine şaşmamak gerek. Günümüz dünyasında tükettiğin kadar ve tükettiğin sürece varsın. Tüketirken, bir yerde kendini de tüketiyor olsan da...

Yorumlar

  1. Telefonda kitaptan söz edince, merak edip hemen blog yazını okudum Özgür. Tanıtım yazısının özellikle son paragrafı çok vurucu: Tükettiğin sürece, tükettiğin kadar TÜKENİYORSUN!
    Kitabı hemen edinmeyi düşünüyorum. Sağol...

    YanıtlaSil
  2. dediğim gibi bu vurgu kitapta eksik kalan yan. Gerçi yazarların ülkesine bakınca böylesine sistemsel bir eleştiri beklemek fazla belki de.
    gene de hem çocuk yetiştiren, hem kendini tanımaya çalışanlara hararetle tavsiye ederim.

    YanıtlaSil
  3. E burada "Begen" tusu yok! Bu cumlede sakli 75 mesaji bulunuz :)"Ben Nesli" okunacak kitaplarim arasinda siradaydi. Ondan sonra da bunu okuyayim. Tesekkurler Ozgur.

    YanıtlaSil
  4. Çocuğu olanlara özellikle öneririm. Bir de ilgisiz olacak ama Aşk Hastalığı isimli bir roman vardır Levent Mete'nin. Bugüne kadar okuduğum en sarsıcı aşk romanı...

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.

Son haftanın en çok okunan 10 yazısı

boşluk

"Bak ne yaptım, piramidi avucumun içine sığdırdım."   Benzeri milyon kez çekilmiş bir fotoğrafı kendi telefonuyla da kaydetmiş olmanın anlamsız gururu ve mutluluğu sesine yansıyordu. Bak diye seslenmişti ama seslendiği yerde boşluk dışında bir şey yoktu.  Hayatının tümünü kaplayan büyük boşluk. Oysa aşıklar kentine yalnız gelmek değildi planı. Bu hafta çok farklı geçecekti.  Nikahın ardından balayı için geleceklerdi Paris'e. Kalacakları oteli iki ay öncesinden ayarlamıştı. Bir haftalık tatilde gezecekleri yerleri belirlemişti gün gün, hatta saat saat.  Şimdi avucunun içine sığdırdığı piramidin yerinde sevgilisinin eli olabilirdi.  Eğer nikaha bir saat kala, bu iş olmayacak, ben vazgeçtim demeseydi.

Kapak Kızı / Ayfer Tunç

2023 senesinin başlarında, henüz emekli olmamışken, TRT Spor rejisinde bir kitapsever arkadaşımın önerisi ile Dünya Ağrısı adlı romanını okumuş ve çok etkilenmiştim. Ayfer Tunç'u 2023'e kadar neden fark edemedim diye epey üzüldükten sonra, geç olsun - güç olmasın dedim ve seneyi Ayfer Tunç romanlarıyla bitirmeye karar verdim.  Bu uzun ve muhtemelen gereksiz paragrafın ardından gelelim Kapak Kızı adlı romana. İlk baskısı 1992 yılında Simavi Yayınları'nca yapılmış. Ben Ekim 2022 tarihli Can Yayınları'ndan çıkan 22. baskısını okudum. Romanın sonuna eklenen yazarın notuyla birlikte 261 sayfa. Son notta, romanın yeniden yazıldığı, belki daha doğru ifadesiyle gözden geçirilerek çoğu cümlenin yeniden ele alındığı belirtilmiş. 2004 yılında yapılan bu yenilenmiş hâli ile ilk baskısını kıyaslamak isterdim, kim bilir belki bir gün fırsat bulurum. Yemekli vagonunda sigara içmenin serbest olduğu ve içki servisinin yapıldığı senelerde geçiyor roman. Karlı bir günde Ankara'dan İs...

Yabancı dil öğrenmek üzerine: DuoLingo deneyimimim

kızımın çizgileri Ülkemizin kanayan yaralarından birisidir sanırım, yabancı dil öğrenmek. Onlarca kurs, yüzlerce kitap, saatlerce ders ve sonuç: anlayan (en azından anladığını düşünen) ve konuşamayan kişiler... Bir yerlerde bir sorun olduğu kesin, ama nerede? Farklı zamanlarda, 3 kez Fransızca kursuna gittim. İlk seferin ardından, aslında bir temel bilgim olmasına karşın, her seferinde en baştan başladım, hiç bilmiyormuşum gibi. Ne yazık ki kurslarda öğrendiklerim kalıcı olamadı. Şimdilerde, 70 gündür, her sabah DuoLingo ile çalışıyorum. Ücretsiz ve arada çıkan reklamlarla devam eden sürümünü kullanıyorum. Eminim farklı online dil kursları da vardır. Online platformda, kurslarda olmayan ne var diye düşününce bir kaç şey tespit ettim. Belki sizlerin de işine yarar diye paylaşıyorum: Yabancı dil öğrenmek, sürekli ve kesintisiz tekrar gerektiren bir süreç. Kurslar, sadece haftanın belli günleri, bir kaç saat için ve çoğunlukla, günün en yorgun olunan akşamlarında oluyor. ...

değişiklik

Sabah uyandığımda bugünün de diğerleri gibi geçeceğini düşünmüştüm. Aynı şeyleri yapıp, aynı saatte aynı yoldan döneceğimi eve. Oysa bu gördüğünüz geçidi kullanıyorum bu kez.  Aslında bir kaç sokak değişikliği tek yaptığım. Kim bilir hangi zamanda yapılmış bu saray kompleksinin kenarındaki yapıya düşürdüm yolumu.  Küçük değişiklikler yapmak gerek hayatta. Bazen öğlen yemeği için tercih ettiğiniz mekânı, bazen kalvaltıda yediğiniz zeytini, bazen ise ev - iş - okul arasındaki sokağı.     

Eski Maltepe pazarı eski yerinde yakında bizlerle...

Ankaralılar bilir, kot pantolondan araba teybine, ara musluğundan kuruyemişe ne ararsan bulabildiğin hem de uygun fiyata bulabildiğin bir pazar var(dı): Maltepe camisinin üst tarafından pazartesi dışında (o gün semt pazarı kurulurdu) her gün hizmet veren seyyar paravanlarla ayrılmış küçük dükkancıkların oluşturduğu bir pazardı. Bu pazarın bulunduğu araziye bir alışveriş merkezi yapıldı. Ankara'nın en ilginç mimarisine sahip olduğunu düşündüğüm Malltepe Park, eski pazar esnafının ahını almıştı. Sopalarla dövüle dövüle pazar yerinden atılan esnafın tutan ahı, Malltepe Park'ı iflas noktasına getirdi. Market, dükkanlar derken hayalet alış veriş merkezine dönüştü Malltepe Park. Sonunda alış veriş merkezi yönetimi eski (kendi deyimleriyle tarihi) maltepe pazarını Malltepe Park'ın içine taşımaya karar vermiş.  Bugünlerde hummalı bir çalışma sürüyor Malltepe Park'ta. Dükkanlar alçıpanla küçük dükkancıklara bölünüyor. Öğrendiğime göre şimdiden 70'ten fazla pazar esnafı taş...

Almanya'da televizyon yayınlarına erişim

Televizyon yayınları kablolu ve kablosuz olmak üzere iki ortam kullanılarak evlere ulaştırılır. Her iki ortam için de farklı uygulamalar bulunmaktadır. Kablonun kullanıldığı durumlarda Kablo TV, IPTV seçenekleri mevcuttur. Kablosuz ortam için ise uydu ve karasal vericiler kullanılabilir. Her ortamın kendisine göre avantajı, dezavantajı vardır. Daha ayrıntılı analizlerde, yayıncı için ve izleyici için avantajlar ve dezavantajlar olduğu görülecektir. Hatta ülkelerin düzenleyici denetleyici kuruluşlarının desteklediği ve/veya kösteklediği televizyon dağıtım yöntemleri olduğu söylenebilir.  Bu uzun girişi yazmamın sebebi, Arthur D. Little adlı araştırma kuruluşunun yakın tarihte yayınladığı bir araştırma. Lars Riegel ve Julien Duvaud-Schelnast imzalı   Almanya'da TV Platformları 2014 ve sonrası başlıklı 10 sayfadan ibaret rapor, Almanya'da son dönemin sıcak tartışma konusu durumundaki sayısal karasal televizyonun geleceğine ilişkin önemli analizler içeriyor. Geçti...

Kocadağ At Çiftliği Kocadağ Köyü / Havran

Deniz, kum, güneş tatilinden sıkıldıysanız ve Edremit körfezi civarındaysanız size süper bir alternatif: At binmek. Edremit'ten Balıkesir'e giden yol üzerindeki şirin ilçe Havran'ın Kocadağ köyünde bu mekan. Henüz dört yaşında olan iki(z) kızlarımız çok keyif aldılar at binmekten. Altınızda sizden epey güçlü b ir hayvan varken dengede durmaya çalışmak, yorucu bir o kadar da keyifli bir uğraş. Eğer hayatınızda at binmeyi hiç denemediyseniz, emin olun deneyince siz de kabul edeceksiniz, çok şey kaçırmışsınız demektir.    Kocadağ At Çitfliği'nde at binmenin yanı sıra lezzetli mutfağını da deneyebilirsiniz. Mantı, haşlama içli köfte, ızgara köfte ve elbette demleme çay. Fiyatlar derseniz bu konuda ucuz / pahalı yorumu yapmak istemiyorum. Bunun yerine bir kaç seçtiğim ürünün fiyat bilgisini paylaşacağım. Ancak, öncelikle sipariş edeceğiniz yiyeceklerin hepsinin büyük bir özenle hazırlanıp, aynı özenle servis edildiğini belirteyim. Biz mantı, içli köfte, ızgara hellim ve ...

kar ve

Gördüğünüz fotoğrafı 2020 yılı Ocak ayında Ankara'da çekmiştim. Bu kadar çok olur mu bilmiyorum ama hava tahminleri yanılmazsa, salı ya da çarşamba günü İstanbul'a 2025'in ilk karı yağacak.  Şubat tatilinde yağmayan kar, okulların açıldığı ilk haftayı beklemiş gibi  görünüyor.  Yağmur yağdığında bile kilitlenen trafik, kar ile ne hale gelecek göreceğiz.  İkinci dönemde tüm öğrencilere başarılar diliyorum.  Havalar nasıl olursa olsun, sizin havanız iyi olsun. 

yarın İstanbul'da okullar tatil mi?

Bu akşam bir çok haber sitesinde benzer başlıklı yazılar göreceksiniz. Bu da onlardan birisi. Öncelikle hemen söyleyeyim sizi bir kaç fotoğrafa daha tıklamak zorunda bırakmadan, bilmiyorum. Aslında bu başlıkla haber yapan sitelerin hiçbirisi de bilmiyor yanıtı. Tek bildiğimiz, bu yazıyı hazırlayarak kendimi de ekliyorum gruba, okuyucu sayısını arttırabilmek için yapabileceklerimiz.  Meteorolojinin tahminlerine göre bu gece İstanbul'un doğu ilçelerinde ve yüksek kesimlerinde kar yağışı görülecekmiş. Benim tahminime göre yarın okullar tatil olmaz. Eğer yarın çok yağarsa bir ihtimal perşembe günü kar tatilini görürüz. Ona da çok bel bağlamamak gerek. Zaten ikinci yarı yılın ilk haftasını yaşıyoruz henüz. Tatilden yeni çıkmışken tatile gerek var mı? Sağlıklı ve huzurlu bir hafta dileklerimle... Not: Fotoğrafı seneler önce Ankara'da çekmiştim. 

Göksu Restaurant Nenehatun şubesi açıldı

ve beklenen gerçekleşti...Ankara'nın Sakarya caddesine açılan Bayındır sokakta yer alan Göksu, gönüllere taht kurdu. Gerek servisi, gerek yemeklerin lezzeti vazgeçilmezler arasına girdi. Mekanın Kızılay'ın göbeğindeki Sakarya caddesinde olması, kimilerini üzüyordu. Özellikle Kızılay'a hiç inmeyenler, kalabalığı sevmeyenler yukarılarda bir Göksu hayali kuruyordu. Uzun sürdü inşaat. Nenehatun caddesi ile Tahran caddesinin kesiştiği köşede yer alan binanın inşaatının neden bu kadar sürdüğünü pek anlamamıştım, düne kadar. Dışarıdan 4-5 kat görünen bina toplamda 10 katlıymış. Üstte 3 kat içkili restaurant (ki bu bölüm henüz açılmamış), girişte bekleme salonu ve bar-kütüphane, girişin altında işkembe ve kebapçı (ki bu bölüm hizmet vermeye başladı), işkembecinin altı tam kat mutfakmış, onun altında garaj-çamaşırhane ve en altta iki kat konferans salonu olarak düzenlenmiş öğrendiğime göre. İlk ziyaretime ait fotografları (binanın dıştan çekilmiş bir görüntüsü ve iştah açıcı) beğe...