Kimi bir kaç cümlelik kimi bir kaç sayfalık anılarla dolu öykücükler ve tümünü bağlayan farklı bir kurgu. Barış Bıçakçı'nın son novellasını severek okudum. Okuma heyecanını bozmadan, konusundan kısaca bahsetmek istiyorum. Halis Bey, emekli elektrik mühendisi. Ayşe ise başarılı bulunan bir öykü kitabı yayınlamış bir peyzaj mimarı ve tercüme yaparak hayatını kazanıyor. Tercüme bürosunda rastlaşıyorlar ve Halis Bey Ayşe'den anılarını öyküleştirmesini istiyor, ücreti karşılığında. Novella, Halis Bey'in anıları ve Ayşe'nin hayatını anlatan bölümlerle kurulmuş. Novellada yer alan bölümlerin her biri ayrı öyküler haline getirilebilecek derinlikte. Ayşe'nin hayatına dair bölümlerde ülkenin gündemine dair göndermeler de yer alıyor. Daha önce okuduğum eserlerinde olduğu gibi bolca Ankara var arka planda. Hatta Garson başlıklı bölümde Ankara başrolde. İstanbullular deniz yok, fazla gri dese de Ankara, Ankara'da yaşamaya alışmışlar için kendine has özellikleri ve güzelli...
Eserin tam adı Tarihe Tanıklık Edenler Cumhuriyet'in Kurucu Kuşağıyla Söyleşiler. İlk baskısı 1997 yılında Çağdaş Yayınları'nca yapılmış. Benim okuduğum Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nca Haziran 2017 tarihli ikinci baskısıydı. Bu ikinci baskının, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları'nın Eylül 2011 tarihli, genişletilmiş baskısının ikincisi olduğunu ekleyeyim.
Arı İnan, malumunuz olduğu üzere, Prof. Dr. Afet İnan'ın kızı. Bu kitapta söyleşiler yaptığı, Cumhuriyet'in kurucu kuşağı üyelerinin, sanırım tamamı, rahmetli annesini tanıyanlar. Hatta anıları paylaşırlarken, "annenizin bildiği gibi, anneniz belki daha iyi hatırlar" gibi ifadeler kullanılıyor. Prof. Afet İnan ile de söyleşi yer alıyor eserde. Söyleşilerin çoğu 1970'li yıllarda yapılmış. Söyleşilen kişinin ayrıntılı özgeçmişi, söyleşi öncesinde sunulmuş.
Eserde kimlerle söyleşilerin yer aldığını eminim merak ediyorsunuzdur. Fazla merakta bırakmadan, eserde yer alma sırasına göre listeyeyim:
Uluğ Iğdemir
İsmail Hakkı Okday
Ferit Celal Güven
Şükrü Sökmensüer
Tayfur Sökmen
Abdurrahman Melek
Hamdi Selçuk
Şevket Süreyya Aydemir
Prof. Dr. Afet İnan ve Prof. Dr. Yusuf Hikmet Bayur
Fakihe Öymen - Edip Öymen
Celal Bayar
Hasan Rıza Soyak
Yakın tarihe meraklı olan benim için de çoğu isim tanıdık değil. Ancak, anıları yakın tarihimizdeki bir çok konuya ışık tutar nitelikte. Özellikle Hatay'ın ülke topraklarına katılım sürecine dair, Abdurrahman Melek, Şükrü Sökmensüer, Tayfur Sökmen ve Hamdi Selçuk'un anlattıkları ayrı bir kitap halinde yayınlansa yeridir.
Şükrü Sökmensüer'in Nazım Hikmet ile ilgili anılarının bugün birçoklarınca pek bilinmediğini düşünüyorum. Anıların ne olduğunu merak edenlere kitabı okumalarının yanı sıra, Nazım Hikmet'in şiirlerine göz atmalarını öneriyorum.
İsmail Hakkı Okday'ın anılarında birçok ilginç bilgi yer alıyor. Bence en önemlisi, Mustafa Kemal Paşa ve beraberindekileri Samsun'a götürecek Bandırma vapurunun İngilizlerin saldırısına uğrayacağı istihbaratını veren "damat"ın kendisi olduğunu açıklaması. Sadrazam Ahmet Tevfik Paşa'nın oğlu ve Sultan Vahdettin'in kızı Ulviye Sultan'ın kocası olan İsmail Hakkı Okday, 28 Ocak 1922'de Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'na katılmış. 1925'te General Ali Kırat'ın kızı ve Bülent Ecevit'in annesinin teyzesi Ferhande Hanım ile evlenmiş. Kitabın 41. sayfasında, Ahmet Tevfik Paşa ile Bülent Ecevit'in konu olduğu anı, "hayat sen nelere kadirsin" dedirtti.
Son olarak, Şükrü Sökmensüer'in anılarında yer alan Çerkes Ethem başlıklı bölüm ilk ağızdan tanıklıklar içeriyor.
493 sayfalık eserin sonunda dizin de yer alıyor. Kitabı, özellikle yakın tarih meraklılarına hararetle öneririm.
Yorumlar
Yorum Gönder
Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.