Hatıralarım / Hilmi URAN

Tarihimizi iyi öğrenmemiz gerektiğine inanıyorum. "iyi öğrenebilmek" için çok çaba harcamak gerekiyor, ne yazık ki. Okullarımızda anlatılan yakın tarih fazlasıyla yetersiz ve özensiz. Tarih dersleri konusu, ayrı bir yazıda ele alınacak kadar uzun. 

Hilmi Bey, 1886 doğumlu. Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerine denk gelen öğrencilik yıllarında İstanbul'da Mülkiye Mektebi'nde eğitim görmüş. Menemen ve ardından Çeşme Kaymakamlığı ile başlayan çalışma hayatı boyunca Antalya ve Adana valiliği ile Kars mülkî amirliği yapmış. Siyasi hayatında ise Cumhuriyet Halk Partisi müfettişi, Adana ve Muğla mebusu ile Adalet, Nafia ve Dahiliye Bakanı olarak hizmet sunmuş. Oldukça ayrıntılı ve belgelerle dolu bir anı bırakmış Uran. İlk baskısı, Ayyıldız Matbaası tarafından 1959 senesinde yapılan ve Hatıralarım adını taşıyan anılarında, Osmanlı'nın dağılması, Birinci Cihân Harbi ve Millî Mücadele senelerinde sivil hayata dair çok ilginç anektodlar var. Eserin yeni baskılarını "Meşrutiyet, Tek Parti, Çok Parti Hatıralarım (1908-1950)" adıyla İş Bankası Kültür Yayınları'nda bulabilirsiniz.

Siyasi anılarında da bizlere pek anlatılmayan ayrıntılar yer alıyor. Mustafa Kemal Paşa'nın Meclis'teki mücadeleleri ve bu süreçte yanında olanlar ile karşısında olanlara dair birinci ağızdan anılar okumak isterseniz Ural'ın eseri bulunmaz bir nimet. İkinci Cihân Harbi döneminde İsmet İnönü'nün yaptığı Meclis açılış konuşmalarının tam metni, gene Uran'ın eseri içerisinde yer alıyor. CHP içerisinden dört vekilin verdiği tahrir, Uran'ın anılarında yer alan tarihî vesikalardan bir diğeri. 

Cumhuriyet döneminin ilk çok partili seçimlerinde İçişleri Bakanı olan Uran'ın ilk çok partili belediye seçimi ve ilk çok partili genel seçim için yaptığı yorumları okumanızı öneririm. 1946 senesine kadar yapılan vekil seçimlerinin iki turlu olduğu kitaptan öğrendiklerimden sadece bir tanesi.

Özel hayatına ilişkin çok az bilgi yer alıyor Uran'ın anılarında. Sadece, anılarda yer verilecek bir olayın neden olduğunu açıklamak için gerekli olduğu durumlarda özel hayatından bahsedilmiş. 

Nafia (Bayındırlık) Bakanı olarak çalıştığı dönemde Keçiören'e giden iki yolun farklı kaplamalarla yapılması talimatı verdiğinden bahsetmiş. Bugün, Keçiören'deki ASFALT ve ŞOŞE'nin hikâyesini de böylece öğrenmiş oldum.

Bendeki ilk baskısının sayfa sayısı ile İş Bankası Yayınlarından çıkan baskının sayfa sayısı farklı. Belki yeni baskılarında, ilk baskıda yer almayan fotograflar vardır. İlk baskı Nadir kitapta bulunabiliyor. Elbette ciddi fiyat farkı var iki baskı arasında.

Yakın tarihe meraklıysanız, o dönemlerin sosyal yaşantısını merak ediyorsanız mutlaka okumanızı öneririm... 

Bilgi özgürleştirir...