Ana içeriğe atla

Proleter Devrim ve Dönek Kautsky / Lenin

Lenin'in, taslağını Ekim 1918'de kendisini ise, Kasım 1918'de bitirdiği bir makalesinin adı aslında Proleter Devrim ve Dönek Kautsky. Lenin'i, blogun okuyucularının tümü tanıyordur sanırım. Karl Kautsky ise, ülkemizde çok bilinmez diye düşünerek, kitapla ilgili notlara geçmeden bir kaç ön bilgi vereyim. 
Ülkemizdeki temsilcilerinin izlediği siyasetten pek belli olmasa bile, aslında sosyal demokrat partiler ve sosyalist partilerin nihai hedefleri aynıdır: sosyalizmi kurmak. Sosyalist bir düzende üretim araçlarının kamulaştırılması ve üretimin merkezi planlama ile gerçekleştirilmesi şeklinde başlayan bir ekonomi düzeni oluşturulacaktır. Böylesi bir düzen kurulduğunda önceki düzenin zenginleri, zenginliklerini tüm kamu ile paylaşmak zorunda bırakılacaktır. Gene ülkemizdeki örneklerine bakıp ama x partisi oyunu en çok zengin mahallelerden alıyor itirazını yapmayın. Baştan uyardım, ülkemizdeki örnekleri üzerinden konuyu anlamak olanaklı değil. Nihai olarak sosyalizmi hedeflemek konusunda anlaşan iki görüş, bu hedefe ulaşmada izlenecek strateji konusunda ters düşer. Dünya sosyalistlerinin bir araya geldiği Enternasyonel'de tartışmalara yol açan bu fikir ayrılığını tek cümle ile özetlersek "devrim mi evrim mi" diyebiliriz sanırım. Lenin ve Rusya'da Bolşevik Partisi iktidarın seçimle devralınamayacağını, devrimin iktidarı almak için zorunluluğunu savunurken 2. Enternasyonel'in lideri Karl Kautsky toplumda eşitlikçi düşüncelerin yaygınlaşması sonrası seçimlerde sosyalizmi savunan partinin iktidara gelebileceğini ileri sürmüş. 
Yukarıdaki paragrafa biraz da kitabın (1918) ve bu kitabın yazılmasına yol açan Karl Kautsky'nin Proletarya Diktatorası (1918) adlı broşürünün yazıldığı zamanları hatırlatmakta yarar var. 1905'te Çarlık Rusya'sında halk ayaklanmaları sonrası meclis kurulmuş. 1905 Devrimi olarak da bilinen bu süreç sonucu anayasal monarşiye geçiş yapılmış. 1914'te birinci dünya savaşı başlamış. 1915'te Çanakkale'de İngilizler Çarlık Rusya'sına yardıma gidemeyince Çarlık Rusyası 1917'de önce Şubat ardından Ekim devrimleriyle yıkılmış. Sovyetler Birliği 1917-22 arasında iç savaş yaşamış. Yani iktidarın sovyetlerin eline geçmesi öyle kolay olmamış. Bir paragrafa sığmayacak konular bunlar elbette. Kitaptan bahsetmeden hangi koşullarda yazılmış onu bilmek gerekli diye düşündüğüm için kısa bir girizgah yaptım sadece.
Gelelim kitaba. Blim ve Sosyalizm Yayınları'nın Şubat 1997 tarihli yedinci baskısıydı okuduğum. Kenan Somer çevirmiş. 200 sayfalık eser içerisinde Proleter Devrim ve Dönek Kautsky adlı çalışmanın dışında Kurucu Meclis Üzerine Tezler, Vandervelde'in Devlet Üzerine Yeni Bir Kitabı, Proleter Devrim ve Dönek Kautsky (kitap öncesi kısa bir makale olarak yayınlanmış olan metin), II. Enternasyonalin Batkısı, Oportünizm ve II. Enternasyonalin Çöküşü adlı Lenin'in metinlerine de yer verilmiş. Kitap, açıklayıcı notlar bölümü ile bitiyor. Kenan Somer'in kullandığı dil, günlük kullanımda olmayan kelimeler içerdiği için pek başarılı değil. Batkı yerine iflas kullanılsa mesela daha kolay anlaşılır hale gelecekken batkı'nın tercihi mantıklı gelmedi bana. Batkı gibi farklı örnekler de var çeviride. Kitabın dizgisi de okunmasını zorlaştırıyor. Alıntılar için kullanılan fontun küçüklüğü, genel olarak satır aralarının darlığı bu tür kitapların ortak kaderi sanırım. Keşke yayıncı, kitabın önüne açıklayıcı bölümler koyup konunun tarihsel geçmişinden Kautsky'nin önceki eserlerinde savunduklarından ve sonradan neden böyle bir fikir değişikliğine gittiğinden bahsetseydi. Böylece kitap daha anlaşılır hale gelirdi. Mevcut hali konunun farklı boyutları farklı eserlerden öğrenmiş kişilere daha çok hitabediyor. 
Kitabı okumadan önce Kautsky'nin eserini okumak daha yararlı olabilir. Ülkemizde ne yazık ki tarih derslerinde konu edilmeyen komşularımızın tarihi, aslında ülkemiz tarihini de doğrudan etkilemiştir. Çanakkale'deki direniş olmasaydı Rusya'da devrim, Rusya'da devrim olmasaydı Kurtuluş Savaşı'nda Sovyet yardımı da olmazdı. Aynı şekilde Başkomutanlık Meydan Muharebesi'ni kazanmasaydık Yunanistan'da darbe olmazdı. Tarihi bir bütün olarak değil de coğrafyalara kısıtlayarak okutunca hiç bir şey anlamlı olmuyor. Genel 1919'da Paris'te Barış Konferansı ve orada alınan kararların dünya tarihine etkilerini de tarih derslerinde öğrenemedik. 
Gelelim kitabın temel derdine: Devrim mi evrim mi? Zor bir soru. Bana kalırsa evrim, ancak bu sosyal demokratların anladığı anlamda bir evrim değil. Kaan Arslanoğlu'nun savunduğu anlamıyla, yıllar yıllar sonra insan daha, kendi ifademle, "kamil"  hale geldiğinde gerçekleşebilecek bir şey. Ne yapalım İnsan Bu!

Yorumlar

  1. https://www.marxists.org/archive/trotsky/1924/lessons/ch8.htm

    Karşı çıktığımdan değil, genel resme katkısı olsun diye...

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.

Bu blogdaki popüler yayınlar

IPTV World Forum ardından, gözlemler

Etkinliğin teknik değerlendirmesini önümüzdeki haftaya bıraktım gerçi. Ancak, haftaya kadar bekleyemeyenler için kısa kısa gözlemlerimi aktarayım. Ayrıntılı değerlendirmeler gelecek merak etmeyin... Türk Telekom, yaklaşık 5 yıl önce başladığı IPTV projesinde sona gelmiş. TTNet şirketi üzerinden IPTivibu (TTNet CEO'sunun sunumunda, ki konferansın tümü simultane tercüme falan yapılmadan sadece İngilizce'ydi, bu ismin İngilizce'de that is IPTV anlamına geldiğini söyleyince fark ettim IP tivi işte bu anlamında bir kısaltma olduğunu :) adlı hizmeti sunmaya 2 hafta önce başadıklarını duyurdular. Konferansta soft launch (yumuşak duyuru ?) olarak yapılan duyuru ile hizmetin başlatıldığı söylense bile henüz web sayfasında bu konuyla ilgili bilgilere ulaşılamıyor.  IPTivibu hizmeti için en az 8 MBit/saniye hızında TTNet internet aboneliği gerekiyormuş. Şimdilik 101 kanal, ki bunların içerisinde HD olanları da olacakmış. Etkileşimli hizmetler, flick uygulaması falan da sunula

IPTV World Forum Eastern Europe bu yıl İstanbul'da.

Konu ile ilgililerin merakla beklediği etkinlik ilk kez ülkemizde gerçekleştirilecek. Mövenpick Hotel, İstanbul'da 12-13 Ekim (yani haftaya salı-çarşamba) günlerinde toplam 9 oturumda önemli konuşmacıların yer alacağı IPTV World Forum Eastern Europe ile ilgili ayrıntıları web sayfasında bulabilirsiniz. Etkinliğe katılım ücretli. Ücretler epey yüksek. 5 Ekim'den önce kayıt yaptırmışsanız, ki bu iletiyi yazdığım tarih düşünülünce artık çok geç :), 1499 € ödemeniz gerekiyor. Bugün kayıt yaptırırsanız ise 1799 € ödeyeceksiniz. Ancak Free Operator Pass adlı bir seçeneğiniz daha var. Free Attendance For Service Providers olarak ayrıntılandırılan bu seçeneğin tam olarak kimleri kapsadığını çözemedim. Eğer IPTV hizmet sağlayıcılar kastediliyorsa Türk Telekom, TTNet, Superonline gibi şirket çalışanları kapsanmış oluyor. İşin doğrusu kendimi de o kategoriye sokup kayıt yaptırdım :) Ancak kaydımın geçerli sayılıp sayılmadığı belli değil henüz. Neyse, fırsat bulursanız önemli bir etkinlik

IPTV World Forum Eastern Europe etkinliğine katılacağım

Etkinliğe ilişkin bilgileri daha önce paylaşmıştım. Yarın, bir günlüğüne İstanbul'a giderek etkinliğin Salı günü olan bölümüne katılacağım. Benim açımdan bir çok ilke sahne olacak bu katılım. Kızlarımın doğumundan bu yana onlarsız ilk kez şehir dışına çıkıyor olacağım. İlk kez bu kadar uzun süre onlardan ayrı olacağım. İlk kez şehir dışındaki bir etkinliğe (mesleğim ve işim ile ilgili olmasına karşın) katılmak için tüm masraflarını cebimden karşılayıp, senelik izin kullanıyor olacağım. Neyseki katılım ücreti konusunda organizatörler kolaylık sağladılar. Ücretsiz katılım hakkı sundular.  Neyse, önemli olduğunu düşündüğüm bu etkinliğe ilişkin gözlemlerimi, bir gazeteci dikkati ile, not alıp blogumda paylaşacağım. O güne kadar sağlıcakla kalın...