S A D E C E Ö Z G Ü R

Malum, tüm dünya 5G ve 5G ile birlikte yaşanılacak değişime hazırlanıyor. Ülkemizde de gerek ULAK A.Ş. gerekse Ostim Haberleşme Kümelenmesi 5G teknolojisinde ürünler geliştirmek için çalışıyor. 5G'nin etkileyeceği sektörlerden birisi de yayıncılık. Hem mobil operatörlerin ses dışındaki hizmetleri çoğaltma çabası hem online videonun önlenemez yükselişi hem de klasik yayın dağıtımı için kullanılan frekans bantlarının 5G için kullanılması niyeti sayısal karasal televizyon yayını dağıtımının 5G şebekesi ile yapılması gibi bir seçeneği gündeme getiriyor. Dünyada, sayısal karasal televizyon yayıncılığına (digital terrestrial television:DTT) başlamamış çok az sayıda ülke kaldı. Avrupa kıtasında, henüz düzenli DTT yayını yapmayan tek ülkeyiz. DTT şebekesi kurmak yerine 5G yatırımını DTT'yi de kapsayacak şekilde mi yapsak diye bir tartışma oluşturmaya çabalıyorum bir süredir. Geçenlerde okuduğu ve bu yazıma konu olan rapor, tam da bu konuya odaklanmış.  Raporu hazırlayan kurulu

baharın habercileri Teknolojinin gelişmesine paralel olarak, her sektörde, büyüklü küçüklü dönüşümler meydana geliyor. Televizyon yayınlarının dağıtımı da teknolojik gelişmelerden nasibini aldı. Ülkemizde televizyon yayınlarına ulaşım için kullanılan ortam büyük ölçüde uydudur. RTÜK’ün 2018 yılında yaptığı araştırmadaki verilere göre hanelerin %79’unda uydu, %13’ünde kablo, %9’unda dijital platform bağlantısı bulunmaktadır.  Avrupa Birliği üyesi ülkelerde televizyon yayınlarına erişimin nasıl olduğu ise, ülkeden ülkeye çok değişiklik göstermektedir . Kimi ülkelerde uydu ve kablo, kimi ülkelerde kablo ve sayısal karasal, kimilerinde ise uydu ve sayısal karasal iki yöntem olarak ağırlık kazanmaktadır. Burada dikkat çekilmesi gereken, hiçbir ülkede tek yöntemin ağırlıklı olarak varolduğu bir model tercih edilmediğidir.  Sadece uydu şebekesine, bu kadar bağımlı olmanın doğurabileceği sakıncaların başında elbette yayın güvenliği gelmektedir. Yayınların verici istasyonlarına fiber k

Sapanca - NG Hotel bahçesi Netflix , 2016 yılının başında ülkemizin de arasında olduğu 130 ülkede erişilebilir olduktan sonraki günlerde yazdığım yazımın başlığı net olan tek şey: Netflix Değiştirir' di. Aradan geçen senelerde bu sözümün doğrulandığını görüyorum.  Yayıncılık sektörünü takip eden ve gelişmeleri doğru yorumlayan herkes için beklenen şeyler tüm bu yaşadıklarımız. Sektör lideri, inovatif bir şirket, Netflix , ülkemiz gibi payTV pazarı oldukça sığ olan, hanelerin %30'u payTV abonesi, bir piyasaya girerse, piyasada işler değişir. Bugünlerde yaşadıklarımız aslında yakın gelecekte yaşayacaklarımızın fragmanı niteliğinde.  Elbette yasal sınırlar çizilmezse... Konuya uzak olan okuyucularım için kısa özet niteliğinde bir kaç yazımın bağlantısını ekleyeceğim aşağıya. Bu yazımın devamını okumadan önce o yazılarımı sırayla okumalarını rica edeceğim. ilk yazı 2011 tarihinde. Henüz ülkemizde hiç konuşulmazken Over The Top TV (OTT) konusunda, Türkçe ilk yazılarda

Yayıncılık dünyasındaki yirmi senemin son onbeşini "ne olacak bu yayıncılığın geleceği" konusunda çalışarak geçirince BluTV, Netflix ve diğer yeni medyalardaki gelişmeleri heyecan ile takip ediyorum.  2017 senesinde ilk gösterimi yapılan Masum adlı dizi, BluTV platformu için üretilen bir içerikti . Haluk Bilginer, Nur Sürer, Ali Atay, Okan Yalabık, Serkan Keskin, Tülin Özen, Bartu Küçükçağlayan, Mehmet Özgür rol aldığı bu yapımı Seren Yüce yönetmişti. Berkun Oya, proje tasarım ve senaryodan sorumluydu. 8 bölümlük dizi, 150 dakikalık dizilere alışmış olanlar için oldukça farklıydı. Farklı olan sadece sürenin kısalığı değildi elbette. Senaryodan görüntü yönetimine, alışageldiğimiz dizi kalıplarının olmayışından etkileyici müziğe bir başkalık vardı Masum'da. Benim açımdan bakıldığında ise sadece bir platformda yayınlanması en önemli değişiklikti. Ayrıca Over The Top TV (OTT) platformu sayesinde tüm sezonu arka arkaya izleyebiliyordunuz. Gerçi platforma tüm sezon birden

Sapanca, 2019 Teknolojinin gelişmesine paralel olarak, her sektörde, büyüklü küçüklü dönüşümler meydana geliyor. Televizyon yayınlarının dağıtımı da teknolojik gelişmelerden nasibini aldı. Ülkemizde televizyon yayınlarına ulaşım için kullanılan ortam, %90 civarında pay ile, uydu. Kablo TV şebekesi ve IP'nin payı ise kabaca %10. Uydu şebekesine bu kadar bağımlı olmanın doğurabileceği sakıncaları yaşayarak gördük. Yayınların verici istasyonlarına fiber kablolar kullanılarak iletildiği bir sayısal karasal televizyon yayını şebekesi, uydu bağımlılığı sorununu ve ülkemizin yayın güvenliği sorununu çözecektir.  Lale Butik Otel / Sapanca Yazının devamını okumadan önce sayısal karasal televizyon nedir sorusunun en anlaşılır dille yanıtını vermeye çalıştığım iki yazımı okumanızı öneririm: Bir kez daha nedir bu sayısal karasal televizyon (2016) Bir kez daha sayısal karasal televizyon (2018) Sayısal karasal televizyon yayınının epey ayrıntılı bir geçmişi var ülkemizde. DVB-T

Ne iş olsa yapmaya hazır olmak yerine bir konunun uzmanı olmak her zaman daha iyidir. Ancak ikincisini, günümüzde çoğunlukla, iş dışı zamanlarda gene çoğunlukla, kendi cebinden para harcayarak yapmak zorunda kalıyoruz. Bu durumun nedenleri ve sonuçları ayrı yazıların konusu, bu yazıda, yayıncılık dünyası ve bilgi teknolojilerinin "yakınsaması" üzerine bir kaç şey yazmak istedim. Bilgi teknolojileri ( I nformation T echnology:IT), işlerin daha kolay ve daha hızlı yapılmasına olanak sağlayan çözümler üreterek bir çok sektörü dönüştürdü. Daktilograf diye bir kadro vardı bir zamanlar meselâ. IT çözümleri, yayıncılık dünyasında da bir çok alanda uzun senelerdir kullanılıyor. Kurgu setlerinde, kayıt ve kaydın gösterimi için kullanılan cihazlarda, kameralarda, ses ve görüntünün taşınmasında, aktarılmasında... Bu kadar fazla alanda IT cihazlarının kullanılması, senelerce yayıncılık için özel üretilmiş cihazlarla çalışmaya alışmış teknik personelin IT "jargon"unun öğr

Okumayı, araştırmayı ve yazmayı seven birisiyim. 20 seneden uzun süredir çalıştığım yayıncılık dünyasının video (görüntü) tarafında bir çok yeniliğe tanıklık ettim. Standart tanımlamalı (SD) yayınlardan yüksek tanımlamalı (HD) ve son olarak ultra yüksek tanımlamalı (UHD-4K) görüntüler ilk akla gelenler. Ses ise temelde fazla değişmedi. Mono - stereo, ben sektöre girmeden var olan teknolojik yenilik. Sıkıştırma teknikleri gelişse de sesin ele alınışına farklı bir yaklaşım, 5+1 - 7+ 1, 10+1 - 22+2'leri saymazsak, yaşanmadı denilebilir. İşte bu durum Next Generation Audio ile birlikte değişecek gibi görünüyor. Next Generation Audio (NGA) nedir? Kısaca tanımlamak gerekirse NGA öncesi dünyada sesin son hali, yapım esnasında, yapımcı tarafından veriliyor. Farklı kaynaklardan gelen sesler, bir ses karıştırıcısından (audio mixer) geçirilerek tek ses (peki stereo için sağ ve sol sesler, 5+1 - 7+1, vb için farklı hoparlörden farklı sesler) halinde yayınlanıyordu. Alıcı tarafta izleyic

Zaman zaman umutsuzluğa kapılıyorum. Araştır, oku, yaz, konuş, anlat...  Hepsi boş geliyor.  Okuyan yok, soran yok, dinleyen yok...  Sonra en azından " üzerime düşeni yaptım " diyebilmek adına devam etmem gerek diyorum. Kısa ve muhtemelen gereksiz girişin ardından buyurun : Konuyu takip edenlerin bildiği üzere Avrupa'nın kimi ülkelerinde 20 senedir süren bir "sayısal karasal radyo" macerası var. Teknik ayrıntısı çok olsa da işin özü kısa ve net: FM bandında büyük kentlerde bir sıkışıklık olduğu iddiası var. Aslında sonsuz bir kaynak olmayan frekansın "dolması" son derece doğal bir süreç.  88 - 108 MHz aralığında, birbirini rahatsız etmeyecek şekilde dizildiğinde 50-52 adet radyo istasyonu olabiliyor. Büyük kentlerde bu sayının aşılması durumda, ki bugün için İstanbul'da 100'ün üzerinde FM radyo istasyonu yayın yapmaya çalışıyor, işler karışıyor. Sayısal karasal radyo, temelde bu sorunu çözmeyi vaadediyor. Yayıncı için daha az ele

DAB için sis dağılıyor mu? Sayısal karasal radyo yayınları Avrupa'da DAB/DAB+ ve Rusya'nın son kararı ile birlikte DRM+ teknolojileri kullanılabiliyor. Rusya, Avrupa Birliği (AB) üyesi olmadığı için AB Parlamentosu'nun aldığı ve bu yazıyı yazmama neden olan kararını değerlendirirken, sayısal karasal radyo denilen yerleri DAB/DAB+ olarak okumak doğru olacaktır.  AB Parlamentosu " Directive " olarak yayınladığı metinde, ki bu "directive" (bence en uygun tercümesi yönetmelik, bundan sonra yönetmelik diyeceğim) 558 sayfalık bir metin, geçen bir paragraf DAB/DAB+ piyasasını hareketlendirdi. Paragrafın İngilizce aslı şöyle: 3. INTEROPERABILITY FOR CAR RADIO RECEIVERS Any car radio receiver integrated in a new vehicle of category M which is made available on the market for sale or rent in the Union from … [two years after the date of entry into force of this Directive] shall comprise a receiver capable of receiving and reproducing at least radio servi

Bundan üç sene kadar önceydi. Netflix, aralarından Türkiye'nin de olduğu, yüz kadar ülkede hizmetini sunmaya başlamıştı. O günlerde yazdığım yazıdan bir alıntı: Gelelim sadede. Netflix, dönüştürür. Girdiği pazarlara etkileri büyük oldu. Artık bağlantı paylaşmayacağım ancak google'a netflix tv market change yazdığınızda karşınıza çıkacak yazılara da bakmanızı rica edeceğim.  Bendeniz de sektörde 20 yıla yaklaşan deneyimlerimin ışığında iki kelime ile durumu özetlersem: Netflix, değiştirecektir.    Adil kullanım kotası varken bile 3 MB'e inen hızlarda sorunsuz çalışan teknolojisi, eş anlı olarak 2 farklı cihazdan HD kalitesinde içeriklere ulaşıma izin veren abonelik sistemi ve son derece kaliteli yapımları barındıran zengin kütüphanesi ile adından her geçen gün daha fazla söz ettiriyor NETFLIX. Yakın zamanda ilk yerli yapımı Muhafız: Hakan ile tüm dünyada İstanbul tanıtımını beğenilere sundu. İlk iki sezonu çekilmiş olan Muhafız'ın 3 ve 4. sezonları için de anlaşm

Kereviz çorbası tarifinden SDI - IP  dönüşümüne gecen bir blog daha yoktur sanırım. Kalıcı, sadık okuyucumun olmayışının sebebini de burada aramalı belki :) Başlığa dönersek, IP, yani internet protokolü, birçok sektorde dönüşüme/değişikliğe yol açtı. Yayıncılığı da etkilemesine şaşırmamak gerek. Aslına bakarsanız IP, yayınların iletiminde ve dağıtımında uzunca bir süredir kullanılıyor. Yeni olan, stüdyo içinde de serial digital interface gibi oturmuş, sorunsuz çalışan, baseband sinyalle mutlu standardın değişikliğe zorlanması...  Neden SDI - IP dönüşümü? Tek reji ile farklı noktalardan prodüksiyondan standart IT ekipmanı ile yayın yapılabileceğine olan inanca bir çok sebep sıralanabilir. Ancak aslında ç ağın zorladığı "daha verimli/daha esnek/daha ucuz" dayatması karşısında direnmek kolay değil. SDI , senelerdir denenmiş ekipmanları ve yetişmiş insan gücü ile tahtını uzun süre korumayı başardı. Ancak IP tabanlı tasarımlar giderek bu tahtı devralacağa benziyor. IP taban

Sayısal karasal televizyon, İngilizce karşılığı olan " d igital t errestrial t elevision" kelimelerinin ilk harflerinden oluşan, DTT kısaltmasıyla blogun önemli etiketleri arasında yer alıyor. 2004 senesinde başladığım blogda DTT etiketli yazılar da 2004 senesinden itibaren var.  15 senedir takip etmeyi sürdürdüğüm, Türkiye'de sayısal karasal televizyon yayıncılığı, bugünlerde yeniden gündeme geliyor. 2006 ve 2013 senelerindeki gelişmeleri hatırlayanlar, sonuçtan pek emin değil. Kısaca özetlemek gerekirse,  Analog olarak sürdürülen karasal televizyon yayıncılığı (kılçık anten ile izlediğimiz o eski, karlı-gölgeli yayınlar) teknolojinin gelişmesine paralel bir şekilde sayısallaştırıldı. Avrupa'da 2015 senesinde artık DTT şebekesi kurmamış ülke kalmadı. Bu süreç boyunca teknoloji yerinde durmadığı için daha verimli sıkıştırma teknikleri geliştirildi, daha iyi kodlamalar ortaya çıktı. DVB-T MPEG 2 olarak başlayan DTT şebekeleri, DVB-T MPEG 4 ---> DVB-T2 MPEG 4

her haber bülteninin sonunda " ekonomi ye dair notlar" bulmayı doğal karşılayan, dış politikayı ilgilendiren bir konuda uzman bir muhabirin yorumlarını bekleyen bizler, teknoloji ile ilgili haberler konusunda, ajansların ve/veya şirketlerin yayınladığı bilgilerle yetinmek zorunda kalıyoruz çoğu kez. çoğu kanalda, yetkin teknoloji haberleri editörü yok. oysa, teknolojiye meraklı, mühendislik eğitimi almış, haber diline hâkim insan bulmak zor değil :) en azından benim tanıdığım, bu işi yapmaya çok hevesli biri var.  adı lazım değil, baş harfi Ö :) Turkcell'in HotSpot ile ilgili son açıklaması üzerine yazayım dedim bunu. teknoloji haberleri editörünün olmaması, gerçekten çok önemli...

yayıncılık sektörünün uzun süredir beklediği Türkiye yapımı ilk Netflix dizisi Hakan: Muhafız bugün platforma eklendi. İlk sezonu 10 bölümden oluşuyor. Türkçe ve İngilizce seslendirmeli, Türkçe, Arapça, İngilizce ve Yunanca altyazılı olan dizinin b aşrollerinde Çağatay Ulusoy, Hazar Ergüçlü (Medcezir), Okan Yalabık (Muhteşem Yüzyıl) ve Ayça Ayşin Turan (Meryem) yer alıyor. Aslında başrolde İstanbul var desek daha doğru olur sanırım. Kentin gizemli tarihi, Ayasofya, Kapalı CarsÇ dizinin içerisine çok güzel eklenmiş. Umarım turizme katkısı büyük olur.  peki, sektör açısından bu dizi neden önemli? öncelikle, klasik TV yayıncılığında, her hafta bir bölüm mantığından farklı bir yaklaşım var. tüm sezon, ilk yayın tarihinde hazır ve internetin olduğu her yerde her cihazdan her zaman izleyebiliyorsunuz... dizinin bölümlerinin uzunluğu da alıştığımızdan farklı. ilk sezonun 10 bölümün arasında en uzun olanı 45 dakika. 10. bölüm, sezon finali ise, 31 dakika. reklam yayını da yok elbette

Demirören Medya sayesinde yayıncılık dünyasında işler nasıl gidiyor minvalli bir tartışma başlayacak gibi. Gerçi, tartışma olmadan işin üstü kapanacak gibi geliyor bana. Olsun, ben gene de bu vesile ile epey zamandır yazıp çizdiklerimi tekrarlayayım: Bir önceki yazıda işin ekonomisinden bahsetmiştim. Bu kez işin sosyal boyutundan dem vurmak istiyorum. Öncelikle bir hatalı bilgiyi düzelterek başlayalım: Televizyon karşısında geçirilen süre azalmıyor. Aşağıdaki grafik, RTÜK'ün Nisan 2018 tarihli İzleyici Bildirimleri ve Sektörel  İstatistikler raporundan alıntı. Rapora  buradan  ulaşabilirsiniz. " Ne yazık ki " ifadesini yukarıdaki tespitimin/gerçeğin başına ekleyebilirsiniz. Bu tespit/gerçek sadece ülkemiz için değil tüm dünya ölçeğinde geçerli.  Peki bu internet çağında, kim hâlen TV izliyor? Sorunun yanıtı aslında belli: 1980 ve öncesi dünyaya merhaba diyenler. Yani, yeni kuşaklar, bugün için 10-20 yaş arasında bulunanlar, artık TV karşısında değiller. Ancak

Soru, son derece anlamsız aslında. Yanıtı tek kelimelik sorulardan: ELBETTE. Ancak bir küçük koşul var, müşterisini bulabilirseniz.... Bir tweet olsa, yukarıdaki paragraf yeterli olur. Madem konu üzerine blog yazısı hazırlıyorum, o zaman biraz daha ayrıntılandırayım yazımı.  Radyo ve televizyon yayıncılığı, "kamuyu yönlendirme", "halkı bilinçlendirme" gibi ulvî amaçları bir kenara koyarsak bir "iş"tir. Radyo ve televizyon yayıncısı şirketler, temelde, kâr elde etmek amacıyla kurulur, ülkemiz özelinde, kurulmalıdır diye düzeltmek gerekli sanki. Neyse, konunun o boyutunu bir başka yazıya bırakarak devam edeyim.  Kâr elde etmenin yolu bellidir. Tıpkı kilo vermenin formülü gibi, girdilerin çıktılarla ilişkisinden ibarettir. Yani, masraflar çıktıktan sonra cepte para kalmalıdır. Konuştuğumuz bir lokanta olsa, yemek için alınan malzemelere ödenen para, dükkân kirası, vergi ve diğer yasal yükümlülükler, personel maaşları giderler kalemini; yemek satışı k

Gel de o sevgili arkadaşıma hak verme, ekmek tariflerinden RTÜK yönetmelik taslağı yorumuna, oradan SDI - IP dönüşümü üzerine fikirlerimden, tekrar ekmek tarifine ve hemen arkasından Mustafa Kemal Atatürk'ün 1919 öncesi yaşadıklarını kendi kaleminden anlattığı anılarına dair notlara... Böyle bir blog, nasıl düzenli okuyucu kazanır :) Bu arada, bu yazının sonrasındaki iki yazının adlarını da vermiş oldum, inşallah yakında bloga eklerim.  Konumuza dönersek, yazının başlığı size bir şey ifade etmediyse, ekmek tariflerine geçebilirsiniz. Çünkü çok dar bir çevreyi ilgilendiren, bu dar çevre için ise çok önemli bir konu hakkında yazmaya niyet ettim. SDI, serial digital interface kelimelerinin baş harflerinden oluşan bir kısaltma. Yayıncılık dünyasında, sistem analog PAL'den sayısala dönüşürken ortaya konuldu SDI. Stüdyo ortamının kablolamasından cihaz odasına, rejiye ve hatta iletim ve dağıtıma zincirin tümüne dair söyleyecekleri var SDI'ın. Yayıncılık dünyasındaki zincirden