S A D E C E Ö Z G Ü R

Blogda yeni yayın döneminde biraz dışarıdan görüşlere ağırlık veren bir yapıyı denemeye kararlıyım. Hem yaz yaz hep aynı şeyler, kendim yazmaktan sıkıldım, siz okumaktan. Farklı bakışlara da yer vereyim istiyorum. Ana eksen değişmeyecek. Gene radyo / televizyon teknolojileri, kitap, mekan ve arada pazar yazıları... Bu kez konuğum Tivilogy.com internet sitesinin kurucularından Emre ÇINAR. İnternet sayfası sahibi olduğum için tanıştığım kıymetli arkadaşlardan birisi. Emre ile yüzyüze de tanıştık. Ayaküstü sohbet ettik. O İstanbul'da ben Ankara'da olunca uzun boylu sohbetlere fırsat bulmak kolay olmuyor. Neyse ki beni kırmadı ve onca yoğunluğunun arasına 4 yanıtı sıkıştırdı. Kendisine bir kez daha teşekkür ederim.  1. Seni tanımayanlar olabileceğini düşünerek kısaca kendinden bahsetmeni rica ediyorum.  Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Tasarımı bölümünü onur derecesi ile bitirdim; sonrasında aşık olduğum sektörü yakından tanımak ve ticari anlamda

Bugünlerde posta kutuma çok sayıda tanıtım iletisi düşüyor. Önümüzdeki hafta başlayacak IBC öncesi, firmalar ürünlerini tanıtabilmek için basın bültenleri gönderiyor. İşin doğrusu aşağıdaki başlığı ilk gördüğümde aklıma, bir kısmıyla hiç ilgilenmediğim, firma tanıtımları geldi. İletinin konu bölümünde şöyle yazılıydı:  Alliance for Open Media Established to Deliver Next-Generation Open Media Formats Konuyu okuyunca, iletinin içeriğini de merak ettim. Kim biraraya gelmiş de yeni medya formatları için birlik kurmuş ki dedim kendi kendime. Sizleri de merakta bırakmayayım. Buyurun kurucu üyelere: Amazon Cisco Google Intel Corporation Microsoft Mozilla ve son olarak Netflix. Kurucuların isimlerinin alfabetik sırayla dizilişini siz de fark etmişsinizdir. Basın bülteni uzun, ama mesajı net: Oyun değişiyor. Özellikle Netflix ve Amazon'un bu birlikteliğin kurucuları arasında yer almış olması bir şeylerin artık eskisi gibi devam etmeyeceğinin göstergesi gibi.  Birlikte

Connected TV Summit etkinliğinin ilk gün heyecan verici tartışmalarla geçti. Gün içinde en çok dillendirilen iki "şey" neydi derseniz Netflix ve OTT derim hiç düşünmeden. OTT, Over The Top Television ifadesinin kısaltması. Nedir derseniz, tek cümleyle Web TV gibi stream edilen, neredeyse IPTV kadar kaliteli deneyim sunan ve akıllı TV'ler dahil bir çok cihazla izlenebilen televizyon. OTT TV'nin sadece bizde değil, dünyada da bir "gri" alan olduğunu gördüm. IPTV olsa platform işletmecisinin lisanslanması ve denetim altına girmesi gerekiyor, ama IPTV değil. Web TV olarak da değerlendirilmiyor. Televizyon yayınıysa sunuyor. Ülkemizde de bu alan gelişmelere gebe. Büyük oyuncular Doğuş, Doğan ve küçük girişimciler sektörde yer almaya, pazar kapmaya gayret ediyor. Bunun dışında bir başka kritik konu tüketici elektroniği üreticileri (Sony, Samsung, LG gibi) akıllı televizyonlarındaki uygulamalarını kullanarak bir operatör gibi davranabilir mi? İçerikleri bir

Sinemaya gitmek, filmi büyük perdede, iyi ses düzeni ile izlemek, arada mısır alıp yanındakiyle sohbet, iki - üç saatliğine dünya dertlerinden uzak, farklı konular üzerine düşünmek...  18 senelik blogumda, eskiden filmler üzerine de yazardım. Bu sabah, dönüp baktım, film etiketli 68 yazı eklemişim bloga. Son yazımın tarihi 20 Şubat 2019. Sazan Sarmalı adlı filmin ikinci haftanın sonunda Netflix'in kataloguna eklenmesinin sonuçlarına değinmiştim. O yazıyı hazırladığım dönem, henüz sinema salonlarına dair yasal düzenleme değişikliği yapılmamıştı. 22 Ekim 2019 tarih ve 30926 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan  SİNEMA FİLMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE SINIFLANDIRILMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK'in 10. maddesinin ikinci fıkrasını hatırlayalım öncelikle... "(2) Sinema salonlarında ilk kez ticari dolaşıma girecek değerlendirme ve sınıflandırması yapılmış sinema filmleri, gösterime girdiği tarihten itibaren ücretli yayın yapılan kablo, uydu, karasal, inter

1991 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü'nde okumaya başladığımda cep telefonu yoktu. Evimizde bilgisayar ve internet bağlantısı da yoktu. 1993 yılında 486 DX 2 - 66 işlemcili bir toplama bilgisayar sahibi olduğumuzda, ki hâliyle "evin" bilgisayarıydı bu cihaz, internete bağlanmak için bir sene daha beklemiştik. Çevirmeli bağlantı ile bir fotografın inmesi bile epey vakit alıyordu.  1998'de TRT'de işe başladığımda yerel alan ağı ihalesi yeni yapılmıştı, geniş alan ağı bağlantısı ise henüz yoktu. Bu girişi yapmamdaki amaç, "platform" kavramının hayatımıza neden bu kadar geç girdiğine dair bir tespitimi paylaşmak... Teknoloji, hem internet bağlantı hızları anlamında, hem de sıkıştırma algortimaları anlamında hazır değildi.  Sanırım platformlardan bahsetmeye başlamadan önce Over The Top Television ya da daha yaygın bilinen adıyla OTT nedir sorusuna açıklık getirmek iyi olur. Endişelenmeyin, dünya bir gaz -

Etkinlik için geri sayımda son 10'dayız. Bu durumda program değerlendirmesi yazılarını yavaş yavaş toparlamak gerekli. Hem sizler, hem kendim için. Bu tür etkinliklerde paralel oturumlar yapıldığından, doğru salonda yer alabilmem için programa çalışmış olmalıyım. İlk günün oturumlarında kalmıştık son olarak. Oradan devam edelim: İlk günün üçüncü oturumu içerik sahiplerine ayrılmış. Televizyon dünyasının en bilinen tabiridir: İçerik kraldır. İngilizcesi daha fazla bilinir nedense: Content is the King. Gerçekten öyle mi? Aslında soruyu farklı şekilde sormak da olanaklı: içerik kralsa, bu kralı aslında kim oluşturuyor? Bildiğimiz klasik televizyon kanalları mı, yoksa dizi/film/yarışma programı hazırlayan yapım şirketleri mi? Eski düzende kanal yoksa içerik anlamsız haldeyken, günümüzde farklı dağıtım kanalları sayesinde, kaliteli içerikler için klasik televizyon kanalı tek seçenek midir? Oturumun sorduğu / soracağı sorular tam olarak bunlar değil aslında. Sorular bana ait. Kendime

2015 yılından 2015 yılında, üniversiteden mezun oluşumun 20. yılı şerefine kendimi Amsterdam'a göndermiştim. Uluslararası yayıncılık fuarı ve konferansına ilk katılışım olan bu gezi, bana bir çok şey kattı. Aradan geçen 3 senede, bu gezinin öğrettikleri eskiyince, bir kez daha Amsterdam'a gitmem gerektiğini düşündüm. Bir kez daha IBC'ye, blog yazarı olduğum için, basın akreditasyonu ile katılacağım kısmetse.  Bu yıl IBC'nin konusu ne diye sorarsanız, daha önce hiç IBC'ye gitmediniz herhalde diye yanıt veririm. Yayıncılık, son kullanıcı cihazlarını saymazsak ki onun IBC'nin hemen öncesinde IFA adlı bir büyük buluşması oluyor, çok kabaca ikiye ayrılabilir:  karma sergideki fotografım üretim  dağıtım-iletim   Üretim dediğimiz kendi içerisinde kamera - ışık - ses - kayıt sistemleri - arşiv - içerik yönetim sistemleri - yayın otomasyon sistemleri gibi alt başlıklara ayrılır. Dağıtım - iletim ise, yayının bir noktadan yayın merkezine gönderilmes

Bu bir tweet olsaydı eğer başlık yeterli olurdu: Vegan Olmaya karar verdim NOKTA.  Ancak madem tweet değil blog yazısı o zaman biraz ayrıntı vermek gerekiyor.  Öncelikle baştan söyleyeyim kararımın gerekçesi sağlık zorunluluğu değil. Hayvansal ürünler tüketmemin önünde sağlık yönünden bir engel yok.  Bu kararı vermem kolay olmadı. Kokoreçten, kelle paçaya, ciğer tavadan mumbar dolmasına, kıymalı pideden, kuzu inciğe veda etmem gereken çok şey olduğunu biliyorum. Liste bununla da sınırlı değil. Ezinelerden tulumlara uzadıkça uzayan bir liste daha var. Peki nereden çıktı bu veganlık. Bu sabah, geçici misafirimiz Çilek Hanım bahçede ağaçtan ağaca hoplayıp zıplıyordu. Tahminen bir kaç aylık olan bu bızdık kediciği koyun olduğunu düşünürsem, dün yediğim kuzu şiş, bu yavrucağın bacağı olabilir mesela.  Fikrin kendisi dehşet verici elbette. Ancak veganlık kararımı vermeme bu yol açmadı. Bir belgesel izledim geçenlerde. Netflix'te vardı ama muhtemelen farklı platformlarda da

Başlık pek bir şey ifade etmiyor olabilir. 9-10 Ekim 2012 tarihlerinde İstanbul The Marmara otelinde gerçekleştirilen TV Connect EurAsiaEasternEurope etkinliğinde konuşulanlar sonrası bende oluşan kafa karışıklığını anlatmak için daha uygun bir başlık bulamadım. 2 yıl önce IPTV Derneği'nin büyük katkıları ile İstanbul'a gelen IP&TV World Forum etkinliğinin Doğu Avrupa ayağı, bu yıl isim değişikliği ile TV Connect olarak karşımızdaydı. Etkinliği Informa adlı şirket düzenliyor. Dinleyici olarak katılım ücreti 1500 €'nun üzerindeydi. Neyseki sınırlı sayıda yayıncı kuruluş çalışanları için ücretsiz davetiye olanağı sunulmuştu. Etkinlikte dikkatimi çeken bir çok konu oldu. İki güne yayılmış sunumlarda Çek Cumhuriyeti'nden Rusya'ya, Ermenistan'dan ülkemize bir çok sektör temsilcisinin görüşlerini dinledim. Televizyonda yayınlanan dizileri, yayından kısa bir süre sonra internette bulabildiğiniz değişik bir dünya başladı artık. Hatta diziyi eş anlı olarak internet

Dün, yayıncılık değer zincirine yeni eklenen iki halkadan bahsetmiştim. Bu halkalar, CE üreticileri (içerik bütünleştiricileri olarak) ve OTT / video paylaşım portalları (yayına erişim seçeneklerinden birisi olarak). Her iki yeni oyuncunun da piyasayı sarstığı kesin. Ancak, bu iki yeni oyuncu için herşey toz pembe değil. İsterseniz bu son yazıda yeni dünyanın yarattığı sorunlardan bahsedeyim. Bildiğimiz dünyada TV cihazının aklı yoktur. Benim halen evimde tuttuğum cihaz, 1999 yılında satın aldığım Sony marka tüplü TV cihazını düşünelim mesela. Düğmesine bastığımda açılan, kumada ile kanal değiştirip ses/ışık ayarlarını yapabildiğim, dahili analog karasal alıcısı ile anten girişine taktığım çubuk anten ile 2-3 kanal izleyebildiğim bir cihaz. Ne yazılım güncellemesine ihtiyacı var, ne virüs girer içerisine, ne uygulama indirebilirim üzerine. Bilişim dünyasındaki okuyucularımın analoji yapabilmesi açısından aptal terminaller gibi.  Yeni dünyadaki cihazlar ise bir alem. Bir kere int

Bu yıl katıldığım uluslararası konferanslar öncesinde programı değerlendirdiğim yazılar hazırlamıştım. Bu kez unuttuğumu fark ettim. Geç oldu gerçi ancak gene de etkinlikten bir gün önce yazmış olayım. Etkinlik Levira şirketince düzenleniyor. Levira'nın %51'i Estonya devletinin, %49'u ise TDF adlı Fransız şirketinin. TDF, Fransa dışında bir çok Avrupa ülkesinde şirketleri olan büyük bir grup. Levira ile ayrıntılı bilgileri web sayfasında bulabilirsiniz.  Konferans iki gün sürecek. Katılım, 15 ağustos öncesi kayıt yaptıranlar için ücretsiz. Bu yıl beşincisi düzenleniyor. İlk gün, Levira'nın hoş geldiniz konuşmasının ardından TV Hackfest'in kurucusu Richard Kastelein'in konuşması ile başlayacak. Kastelein'ın sunumu televizyon endüstrisinin yönüyle ilgili. Salonlarımızın baş köşesini işgal eden bu cihaz daha demokratik bir toplum olmamıza mı hizmet ediyor yoksa aksi mi doğru? Politik bir soru ve sorun. İlk gün daha çok sayısal karasal yayıncılığa ayrılmı

2015, 2018 ve 2022`nin ardindan bir kez daha IBC fuarina katiliyorum. Bu yaziyi duzenledigim medya merkezi bilgisayarinda Turkce kalvye yok, bu yuzden yazidaki bozukluklar icin anlayisiniza siginiyorum. Bu yil IBC`de neler on planda onlardan bahsedecegim. Fuarin ardindan Istanbul donusu, daha ayrintili ve bu kez Turkce klavye ile daha duzgun yazilar hazirlamaya calisacagim. Her yerde kar var sarkisi gibi her yerde OTT var , IBC`de. Daha once defalarca yazdim bu blogda, sohbet ettigim arkadaslarima da hep soyluyorum, benim 25 sene calistigim ve simdilerde danismanlik isi ile ekmek yedigim sektor buyuk bir kriz icinde... Klasik TV yayinciligi son demlerini yasiyor. Iktisadi olarak surdurulebilir bir is modeli yok, gerci ulkemiz ozelinde bu durumun pek onemi yok. Sonucta kimse TV kanalinin kar etmesini beklemiyor ya da onemsemiyor. Neden boyle diye soracaginizi sanmiyorum, ama bu konunun ayrintilarini baska bir yaziya birakayim.  Fuar katilimcilari bu sene 1000ìn uzerinde OTT, Over The To

Demirören Medya sayesinde yayıncılık dünyasında işler nasıl gidiyor minvalli bir tartışma başlayacak gibi. Gerçi, tartışma olmadan işin üstü kapanacak gibi geliyor bana. Olsun, ben gene de bu vesile ile epey zamandır yazıp çizdiklerimi tekrarlayayım: Bir önceki yazıda işin ekonomisinden bahsetmiştim. Bu kez işin sosyal boyutundan dem vurmak istiyorum. Öncelikle bir hatalı bilgiyi düzelterek başlayalım: Televizyon karşısında geçirilen süre azalmıyor. Aşağıdaki grafik, RTÜK'ün Nisan 2018 tarihli İzleyici Bildirimleri ve Sektörel  İstatistikler raporundan alıntı. Rapora  buradan  ulaşabilirsiniz. " Ne yazık ki " ifadesini yukarıdaki tespitimin/gerçeğin başına ekleyebilirsiniz. Bu tespit/gerçek sadece ülkemiz için değil tüm dünya ölçeğinde geçerli.  Peki bu internet çağında, kim hâlen TV izliyor? Sorunun yanıtı aslında belli: 1980 ve öncesi dünyaya merhaba diyenler. Yani, yeni kuşaklar, bugün için 10-20 yaş arasında bulunanlar, artık TV karşısında değiller. Ancak

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), üç ayda bir sektörün pazar verilerini açıklıyor. BTK'nın web sayfasından erişebileceğiniz söz konusu raporlarda yayıncılık dünyasına dair de veriler bulunuyor. Haziran 2016 tarihli son rapor , 2016 yılının ilk çeyrek verilerini içermesi bakımından önemli. Malum, 2016 yılının ikinci çeyreğinin başlaması ile birlikte 4,5 G mobil şebeke kullanıma açıldı. Raporun giriş bölümünde 4,5G'nin kullanımına dair ilk sayılar paylaşılmış. Bu konu üzerine ayrıca bir yazı hazırlamayı akılda tutarak gelelim başlığımıza: Türkiye'de Haziran 2016 itibariyle PayTV pazar payına. Öncelikle tanımdan bahsedeyim, nedir bu PayTV? İngilizce okunuşu ile peytivi, abonelik ile izlenilen televizyon anlamına geliyor. Bu bağlamda kablo TV, IPTV ve uydu platformları PayTV kapsamında değerlendiriliyor. AppleTV, Netflix gibi OTT platformları ise Subscription Based Video on Demand (SVOD) olarak adlandırılıyorlar. Gönül bu SVOD hizmetlerinin abone sayılarını da

Yazı dizisine devam. Alıcılar ile başlamıştım, sırada yayıncılar var. Blogumda yayıncılık dünyasında dönüşümü değerlendirdiğim üç yazı yazmıştım. Aslına bakarsanız sayısal dünya, yayıncılığın değer zincirini (value chain) dönüştürmeye başladı. Ülkemizde henüz tam olarak hissedilmese bile Netflix, Hulu gibi sadece internet dağıtım kanalını kullanan platformların kendilerine özel diziler üretmeleri ve bunların geleneksel televizyon kanallarıyla kıyaslanabilir başarılar elde etmeleri bu dönüşümün kanıtı. Bu yazıda, dönüşümden ziyade sayısal karasal yayıncılığı, yayıncılar açısından değerlendirmeye çalışacağım. Ülkemizde yayıncılık dünyasını düzenleyen 6112 sayılı yasa 3 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu yasaya ve yasaya bağlı olarak yayınlanan yönetmeliklere göre medya hizmet sağlayıcısı olarak adlandırılan radyo ve televizyonlar, hizmet sağladıkları her platform için ayrı ayrı lisans almak zorundalar.  Uydu, kablo ve karasal ortamlarda yayın birbirinden bağımsız lisanslamalara

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) her çeyrek Pazar Verisi başlıklı bir rapor yayınlıyor. İletişim dünyasına dair oldukça ayrıntılı sayılara yer veriliyor bu raporlarda. Aynı raporda yer alan PayTV pazarı paylarından iki grafik ürettim.  İlk grafik Türkiye'de payTV abonelerinin (yani bir hizmet sunucusundan, para ödeyerek televizyon yayınlarına ulaşanlar) oranını gösteriyor. Bu grafiği 2016 yılında ürettiğimde payTV payı %30 idi. Bugün için bu oran %31 görünüyor. Toplam hane sayısını 20 milyon olarak varsaydım.  Yukarıdaki grafikte FTA olarak kısaltılan Free To Air: havadan ücretsiz olarak yayın izleyenler için kullanılan bir terim. Ülkemizde sayısal karasal televizyon yayınları bulunmadığından FTA, çanak anten ile televizyon izleyenleri temsil ediyor. PayTV içerisinde kablo TV, IPTV (TTNet ve Superonline), uydu platformları (Digitürk, D-Smart, Fillbox ve Tivibu) var.  Aşağıdaki grafikte bu %31'lik PayTV pazarında KabloTV, IPTV ve uydu platformlarının pay