Yayıncılık dünyasının gri bölgesi: Over The Top Television OTT TV

Bir önceki yazımda "kaos dağılana kadar" blogumu tatile çıkarttığımı yazmıştım. Bu yazımı görüp, kaos sürüyor demeyin. Bence ortada kaos / belirsizlik kalmadı. Bundan sonra ne olacağını, bir kaç gündür söylüyorum yakın çevreme ve kendimden korkmaya başladım ki ne söylediysem gerçekleşiyor. Bundan sonrasında olacaklara dair de tahminim var ancak onları sadece yakın çevremle paylaşabiliyorum. Yani uzun lafın kısası benim için kaos / belirsizlik ortamı bitti. Bu yüzden blogumda eski yayın düzenine geri döndüm. Bu kısa / uzun bilgilendirmenin ardından gelelim yazının konusuna:

Over The Top Television konusunda Türkçe ilk makalelerden birisini yazmış birisi olarak mutlulukla ifade ederim ki konu, beklediğim gibi, gün geçtikçe önem kazanıyor. Eğer sektörün içerisinde birisi değilseniz de sanırım biliyorsunuzdur, NetD, Tvyo gibi bir takım siteler çıktı yakın zamanda. Hatta tvyo adlı, Doğuş Grubu'nun platformunda televizyonda izlediğimiz kimi dizilerin bipsiz (+18) hallerine ulaşabiliyoruz. Peki, 6112 sayılı RTÜK kanunu varken nasıl oluyorda +18'lik haller yayınlanabiliyor? Sorunun yanıtı içinde gizli. 6112 sayılı yasa, IPTV, Uydu ve Kablo TV, Karasal TV leri düzenliyor. Ancak web üzerinden stream edilen (akış yayını) yayınları düzenlemiyor. Aslında yasanın kapsamına bakıldığında:

MADDE 2 – (1) Bu Kanun, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yargı yetkisi altında, her türlü teknik, usul ve araçlarla ve her ne isim altında olursa olsun elektromanyetik dalgalar veya diğer yollarla yapılan radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetleriyle ilgili hususları kapsar. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yargı yetkisi altındaki medya hizmet sağlayıcılar, ikinci fıkra gereğince Türkiye’de yerleşik kabul edilenler ile üçüncü fıkra hükümlerine tabi olanlardır.

Yukarıda alıntıladığım ifade 6112 sayılı kanunun 2. maddesinin başlangıç kısmından. Vurgulamalar bana ait. Kanuna baktığımızda OTT TV'nin de düzenleme kapsamına dahil olduğu düşünülüyor. Ancak, yasanın uygulamasını gösteren ikincil düzenlemelere (yönetmelikler, yönergeler..) baktığımızda Kablolu Yayın Yönetmeliği'nde OTT TV'nin düzenleme dışı bırakıldığı görülüyor:

Bu Yönetmelik, kablo ortamından analog veya sayısal olarak IPTV dahil doğrudan kamuya yönelik yayın hizmeti vermek isteyen özel medya hizmet sağlayıcı kuruluşlarla, bu yayının kablo ortamından iletimini sağlayan kablolu yayın platform ve kablolu yayın altyapı işletmecilerini kapsar.

Peki kablo ortamı tanımında ne deniliyor? Söz konusu yönetmelikten okumaya devam edelim:

Kablo ortamı: Kablolu yayın ve IPTV yayın hizmetinin her türlü kablo altyapısıüzerinden abonelere iletildiği ortamı,

Bu yönetmelikteki abonelere kelimesi OTT TV'nin ve diğer benzer abonelik gerektirmeyen yayınların yönetmelik düzenlemelerinin dışında kalmasına yol açıyor. Aslında RTÜK'ün işi sanıldığı kadar kolay değil. Abonelik gerektirmeyen yayınları denetim içerisinde alsa bu durumda Youtube da RTÜK denetim ve düzenlemelerine tabii hale gelecek. Bu ifadeyi dışarıda bıraktığında, akıllı televizyonlar üzerine yüklenecek uygulama ile televizyonunuzdan da izleyebileceğiniz OTT hizmetlerini denetim dışında bırakıyor. Yani zor mevzular.

Geçtiğimiz hafta Connected TV Summit etkinliğinde Boxee, Hulu gibi sektörün büyük oyuncularının temsilcilerini dinleme ve onlara soru yöneltme olanağı buldum. Gördüğüm kadarıyla OTT, sadece ülkemizde değil, tüm dünyada gri bölge ve bir süre daha böyle kalacak gibi görünüyor. Tek dert, bu gri bölgeyi denetim içerisine almak değil elbette. Free To Air (FTA) olarak havadan (uydu, karasal) gönderilen yayınların içeriğinin sahibi kimdir? Bu yayınları (şifresiz olarak izlenebilen) kaydetmek ve sonradan izlemek yasal mıdır? Kaydetmek yasal ise, kayıt sırasında yayın üzerindeki reklamlar nasıl değerlendirilecek? Sonradan yeniden izlenildiğinde bu reklam alanları dinamik olarak doldurulabilir mi? Teknoloji buna müsaitken, düzenlemeler ne diyor?

Sektörün gri alanları ister istemez benzer sektörlerin geçtiği süreçleri hatırlatıyor. Nabster'ı anlamadan, OTT'nin geleceğini tahmin etmek mümkün değil. Peki sonuçta kim kazanacak? Kim kaybedecek? Zor soru...

Fotografın yazıyla ilgisini kuramayanlar için hemen açıklama yapayım, blogumun bir sloganı var: Televizyonunu kapat, Hayatı aç diye. Bu sloganın gereğini yaparsanız ve biraz da yol yaparsanız Datça'nın şirin bir koyuna ulaşıp Villa Aşina'yı ziyaret edebilirsiniz. Bülend Bey'e selamlarımı da iletin lütfen...